1551622940

Kurczaba jest również autorem anglojęzycznej publikacji poświęconej twórczości diarystycznej pisarza, w której porównuje Dzienniki Gombrowicza oraz Tagebuch niemieckiego pisarza Maxa Frischa³⁴. Autor wskazuje na liczne podobieństwa pomiędzy pisarzami w tworzeniu specyficznej formy dziennika literackiego.

Niedostrzeganie przez polskich badaczy aspektów intensywnej recepcji krytycznoliterackiej Gombrowicza w krajach niemieckojęzycznych uległo zmianie dopiero na początku bieżącego stulecia. W 2004 roku, ogłoszonym przez polski sejm Rokiem Gombrowicza, w serii krakowskiego wydawnictwa Universitas Polonica leguntur ukazał się zbiór dwudziestu rozpraw, których autorami są europejscy slawiści, germaniści, tłumacze oraz literaturoznawcy³⁵. Zamieszczone w nim artykuły reprezentują niemiecką gombrowiczologię z ostatnich czterdziestu lat. Badacze niemieccy popierają swoje wywody bogatym materiałem filologicznym, umieszczając analizowane utwory w ich macierzystym kontekście historycznoliterackim lub korzystając z metodologii badań nad poetyką tekstu. Tom otwiera tekst wybitnego niemieckiego krytyka literackiego Hansa Mayera³⁶, dla którego światopogląd Gombrowicza stanowi źródło wnikliwych analiz jego utworów prozatorskich - Ferdydurke, Pornografii oraz Dziennika. Autor przekonywująco przedstawia związek między polskim pisarzem, a Jean Paul Sartrem. Pewna część studiów z omawianego tomu koncentruje się na Gombrowiczowskiej prozie. Przedmiotem analiz szwajcarskiego slawisty Felixa Philippa Ingolda jest powieść Pornografia³⁷. Niemiecki politolog Harald Wydra podejmuje temat Trans-Atlantyku oraz związanych z nim zagadnień polskiej tożsamości narodowej³⁸. Slawistka Gudrun Langer prezentuje fenomen jednego z Gombrowiczowskich opowiadań Zdarzenia na brygu Banburry w kontekście homoerotyzmu³⁹. Podobne ujęcie stanowi opracowanie Germana Ritza odczytujące powieść Kosmos w kontekście genderyzmu. Brigitte Schultze i Beata Weinhagen, jako jedyne podjęły w swoich rozważaniach aspekt przekładoznawczy, związany z problemami transferu kulturowego przekładów niemieckich⁴⁰. Autorki uczestniczyły w realizowanym na uniwersytecie w Getynydze projekcie „Die

³⁴    Por. A. Kurczaba: Gombrowicz and Frisch: Aspects ofthe Literary Diary. Bonn: Bouvier 1980.

³⁵    Zob. M. Z y b u r a (wyb. i oprać.): ‘Patagończyk w Berlinie’. Witold Gombrowicz w oczach krytyki niemieckiej. Kraków: Universitas 2004.

³⁶    Por. H. M a y e r: Witolda Gombrowicza poglądy. W: M. Z y b u r a (wyb. i oprać.): ‘Patagończyk w Berlinie’... s. 25-44.

³⁷    Por. F. P. I n g o 1 d: Pornografia. W: M. Z y b u r a (wyb. i oprać.): ‘Patagończyk w Berlinie'...s. 117-130.

³⁸    Por. H. W y d r a: Naród polski między mitem a rzeczywistością ‘Transatlantyk’ Gombrowicza i psychologia polityczna Polaków. W: M. Z y b u r a (wyb. i oprać.): ‘Patagończyk w Berlinie’...s.451-475.

⁹ Por. G. L a g e r: Opowiadanie Witolda Gombrowicza ‘Zdarzenia na brygu Banburry’jako zamaskowany tekst homoerotyczny. W: M. Z y b u r a (wyb. i oprać.): ‘Patagończyk w Berlinie’...s. 403-420.

⁴⁰ Por. B.Schultze, B.Hammerschmid: Kultura inscenizowana: posiłki w Ferdydurke Gombrowicza - po polsku i po niemiecku. W: M. Zybura (wyb. i oprać.): ‘Patagończyk w Berlinie’... s.333-379.

11