1553597295

szybszy niż u kobiet. Występuje duża zmienność osobnicza dotycząca zarastania szwów, choć sekwencja jest stała. Różnicę sięgają 20 lat u poszczególnych osobników. Dlatego metoda badania stopnia zarastania szwów czaszki jest mało precyzyjna i powinna być stosowana tylko jeśli nie ma innej metody diagnozowania wieku. Pozwala odróżnić tylko młode osobniki od starych.

•    stopień starcia szkliwa zębów oraz zębiny metoda skuteczniejsza od analizy szkieletu, zęby należy prześwietlić - podział na 3 klasy. Starcie zębów przebiega jednostajnie w czasie życia osobnika. Odwzorowuje spożycie pokarmów przez osobnika. Szybkość ścierania się zębów różni się między osobnikami, w zależności od twardości spożywanej żywności. Współcześnie ludzie spożywają pokarmy wysokoprzetworzone o niskiej twardości, a szkliwo jest ścierane wyłącznie przez kontakt między zębami dolnymi a górnymi. Dawniej, zwłaszcza u społeczności rolniczych żywiących się ziarnem w twardych łuskach, spożywano twarde pokarmy oraz pokarmy wymagające żucia. Metoda musi zostać zatem skalibrowana względem rodzaju żywności spożywanej przez daną społeczność. Metody ustalenia rodzaju spożywanej żywności są ograniczone, gdyż istnieje wiele sposobów przetwarzania tej samej żywności, np. ziarna można spożywać z łuską lub bez, prażone lub nie, w postaci mąki.

Kalibracji metody można dokonać tylko na podstawie starcia zębów. Zęby trzonowe wyżynają się w sekwencji: 1. trzonowce, 2. trzonowce (6 lat później), 3. trzonowce (kolejne 6 lat później). Porównując różnicę stopnia starcia pierwszego i drugiego trzonowca można ustalić roczne tempo ścierania zębów, a wynik wykorzystać do kalibracji metody. Metoda jest najskuteczniejsza i najbardziej precyzyjna dla osobników między 15 a 40 rokiem życia, ale już po 40/45. roku życia, gdy zęby u społeczności preindustrialnych były całkowicie starte aż do korzenia, metoda jest bezskuteczna.

Analizuje się głównie trzonowce. Porównuje się starcie szkliwa i odsłonięcie zębiny, która odsłania się najpierw w 4 punktach, potem łączy się przy wycieraniu całego szkliwa, a następnie ścierana jest zębina aż do korzenia. Metoda została skalibrowana dla mieszkańców Wysp Brytyjskich od neolitu do średniowiecza. W tym okresie szybkość ścierania się zębów była stała, nie zmieniała się.

•    metoda radiologiczna prześwietlenie kości udowej lub ramieniowej w celu zbadania przekroju jamy szpikowej oraz sposób beleczkowania istoty gąbczastej. U osobników młodszych kora jest szersza niż u starszych. Wraz z wiekiem ekspanduje jama szpikowa, u osobników starszych dochodzi aż do nasad. U kobiet po okresie menopauzy szybko maleje stopień mineralizacji kości. Beleczki istoty gąbczastej są gęstsze, ich układ jest liniowy, a stopień mineralizacji większy u młodszych osób. U starszych istoty gąbczastej jest mniej i jest ona mniej uporządkowana.

•    nasilenie zmian zwyrodnieniowych.

Nowoczesne metody są oparte na statystyce Bayesowskiej.

Wyróżnia się następujące kategorie stopni rozwoju człowieka:

•    infans (0-7),

•    infans II (7-14),

•    juvenis (14-18/22) (do skostnienia chrząstkozrostu klinowo-potylicznego) oraz 3 klasy dorosłych:

•    adultus (18/22-30/35),

•    maturus (30/35-50/55),

•    senilis (>50/55)

18