1673068574

1. Przygotowanie danych i wybór sposobu obliczeń

Pierwszą i podstawową rzeczą od jakiej należy rozpocząć obliczenia statystyczne jest przygotowanie danych uzyskanych w trakcie badań. Staranne i rzetelne podejście do wszelkich zadań z tym związanych pozwala w konsekwencji zaoszczędzić dużo czasu i problemów podczas prowadzenia rzeczywistych obliczeń. Najważniejszymi w tym przypadku operacjami są: weryfikacja uzyskanych wyników oraz ich poprawne wpisanie do arkusza kalkulacyjnego.

Brak należytej weryfikacji uzyskanych rezultatów badań jest jedną z najczęstszych przyczyn błędów w późniejszych obliczeniach. Sam kilka razy padłem ofiarą swojej nieostrożności na tym właśnie etapie obliczeń. Skutek tego był najczęściej jeden - kilka godzin ciężkiej pracy na marne i... wszystko zaczynałem od nowa. Co zatem należy zrobić, by zabezpieczyć się przed takimi pomyłkami? Na szczęście, w zdecydowanej większości przypadków wystarczają: logiczne myślenie i trzeźwość umysłu.

Zagrożenia, na które należy zwrócić największą uwagę mają najczęściej związek z niewłaściwym (czytaj: bezmyślnym) wykorzystywaniem danych uzyskanych w czasie badań. Do najczęstszych błędów, z którymi spotkałem się w swojej pracy zaliczyć należy:

•    Porównywanie danych dotyczących tej samej cechy statystycznej, ale wyrażonych w różnych jednostkach miary, np. porównanie prędkości biegu wyrażonej w m/s i km/h (oczywiście bez przeprowadzenia wcześniejszych przekształceń).

•    Porównywanie danych dotyczących tej samej cechy statystycznej, ale mierzonej dwiema różnymi metodami, np. moc mierzona próbą polegającą na skoku w dal i skoku wzwyż.

•    Porównywanie błędnych danych, np. pominięcie przecinka podczas wpisywania rezultatów wysokości ciała do komputera, chociażby zamiast: 175,5 cm wpis: 1755 cm.

•    Porównywanie danych pochodzących z dwóch różnych populacji, np. wykazywanie różnić ilości dzieci urodzonych w województwie Szczecińskim i Zachodniopomorskim bez uwzględnienia przeprowadzonej w międzyczasie reformy administracyjnej. Wspomniane wyżej błędy nie są oczywiście wszystkimi, z jakimi zetknąłem się podczas swojej pracy. Co trzeba zrobić żeby wszystkich tych błędów uniknąć? Jedynym sensownym rozwiązaniem wydaje się w tym przypadku ponowne i bardzo uważne zweryfikowanie sposobu prowadzenia badań, wyboru materiału badawczego, rzetelności dokonanych zapisów, itd... Jednym słowem - rozwaga i trzeźwe myślenie - to powinno wystarczyć.

9