użytkownika wieczystego może nastąpić jedynie wraz z zasiedzeniem prawa użytkowania wieczystego, natomiast nie można nabyć przez zasiedzenie własności nieruchomości budynkowych, gdy odrębna własność budynku przysługuje rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Nigdy nie może powstać w trybie zasiedzenia odrębna własność lokalu. Natomiast istniejąca „nieruchomość lokalowa" może zostać nabyta przez zasiedzenie.
Przesłanki zasiedzenia nieruchomości (muszą być spełnione łącznie):
a) posiadanie samoistne;
b) upływ określonego w ustawie terminu — termin ten zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza; dobra lub zła wiara modyfikuje tą przesłankę.
Ad a
Stan posiadania współtworzą fizyczny element (corpus) władania rzeczą oraz intelektualny element zamiaru (animus) władania rzeczą dla siebie (animus rem sibi habendi). W przypadku posiadania samoistnego mamy na uwadze animus domini (posiadacz samoistny włada rzeczą „jak właściciel").
Przy ustalaniu charakteru posiadania kierować się trzeba manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza.
W szczególności można sądzić, że „objęcie we władanie na podstawie porozumienia stron, które w swej intencji zmierzało do przeniesienia własności, jednakże skutku tego nie osiągnięto z braku przesłanek wymaganych prawem (niezachowanie formy ad solemnitatem, braku zdolności do czynności prawnych itp.), świadczy z reguły o posiadaniu samoistnym
Z drugiej strony, zawarcie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia itp., przesądza raczej o nabyciu posiadania zależnego.
Źródłem nabycia posiadania może być również samodzielne („samowolne") objęcie w posiadanie („zawłaszczenie") cudzej nieruchomości.
Do zasiedzenia prowadzi zarówno posiadanie wykonywane osobiście przez posiadacza samoistnego, jak też wykonywane za pośrednictwem posiadacza zależnego lub dzierżyciela.
Ad b
Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomości nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w zlej wierze (art. 172 § 1 k.c.)
Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność choćby uzyska! posiadanie w zlej wierze (art. 172 § 2 k.c.).
Wskazane terminy obowiązują od 1 października 1990 r., gdy weszła w życie ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321). Nastąpiło wówczas przedłużenie o dziesięć lat terminów zasiedzenia nieruchomości. Wcześniej obowiązywał termin dziesięciu lat w przypadku nabycia posiadania w dobrej wierze i termin dwudziestu lat w razie złej wiary.
18