0009501

E p.

( *-46 )

Ep.

już bliskim był śmierci, miał sobie przedstawionych od Józefa Efraima i Ma-nasessa. Tenże ś. Palryarcha przybrał ich za swoich i dał im swe błogosławieństwo , mówiąc: iż Manasses miał bydź głową mnogiego ludu, ale że brat jego większym od niego stanie się, i że jego potomstwo miało bydź dopełnieniem narodów, kładąc za natchnieniem prorockiem rękę prawą na młodszego Efraima, a lewą na Maąascssa. Efraim miał kilkunastu synów w Egipcie, którzy tak daleko się rozmnożyli, iż wychodząc z tego kraju, było ich w liczbie 40,500 mężów zdalnych do broni. Gdy potem weszli do ziemi Obiecanej, Jo-zue pochodząc z ich pokolenia obsadził ich pomiędzy śródziemnem morzem na zachód, a Jordanem od wschodu. To pokolenie stało się w rzeczy samej, podług proroctwa Jakóba, liczniejsze daleko niżeli Manasessa; to pokolenie było panujące pomiędzy owemi, które składały królestwo Izraelskie pod Jero-boamem. Ale pierwsze słów znaczenie, co do tćj okoliczności, nie podając nam nic tak ważnego do wiadomości: zniewala nas do wyszukiwania innego, które z kąd inąd wydaje się. Gdy bowiem Józef był z wielu miar figurą Chrystusa, błogosławieństwo dane jego synom ściąga się do tajemnic Chrystusa i kościoła, który jest jego familiją, a który składa się z dwojakiego rodzaju narodów. Z żydów pgwolanych do wiary, i nawróconych z pogaństwa; wyraźnie więc domyślać się należy, iż Manasses i Efraim są wyobrażeniem tych dwojakiego gatunku narodów; Manasses wyobraża żydów, którzy są naszemi pierwo-rodzcami w wierze, lecz mniej liczni, od tych, którzy są wyobrażeni przez Efraima. Genes.Cap. 48.

EPHRAIM. Kraina w Palestynie, która była wydziałem pokolenia Efrajmn; znaczniejsze mista tego kraju były: Si-chem i Samaria stołeczne królestwa I-zraelskiego, którego stolicą po odłączeniu się dziesięciu pokoleń zawsze było, i przeto Efraim bierze się częstokroć za całe dziesięciu pokoleń królestwo. Re-gemijuś constituit super Epkraim, et super Isracl unwersum. W tym kraju jeszcze widzieć było miasto Siło, gdzie przebywała przez czas długi skrzynia przymierza i przybytek Pański. Ta kraina Efraim czyli Ephrem, przy której była owa pustynia, na którą Chrystus się uchylił z uczniami swemi, ażeby u-szedł rąk żydowskich, którzy zmówili się na pojmanie go: jest polem bitwy, na którem Absalon zwiódł utarczkę z wojskiem ojca swego, i gdzie zawiesiwszy się za włosy na drzewie dębowem, nędznie poległ. II. Reg. Cap. 18.

EPHRATA. Obfitość. Druga małżonka Kaleba, która była matką Hura; nadała swe imię miastu Efrata, które potem nazwano było Bellcein, sławne narodzeniem Dawida, a nieskończenie sławniejsze narodzeniem Chrystusa. EttuBc-thlcem Ephrata nequaquam minimaes. Znajduje się także to nazwisko Ephrata w psalmie, dla oznaczenia części Efraima. Ecce audwimus eam in Ephrata. (Psal. 131.) Słyszeliśmy iż skrzynia przymierza była w Siło w krainie E-fraima.

EPHRE, albo Apries. Król Egiptu, zwany od hebrajczyków Hophra, żył z^a czasów Sedecyasza, i Nabuchodonozora króla Chaldei. Sedeciasz sprzykrzył''"

Ep

(147)

Er,

_Szy sobie jarzmo niewoli króla Babilońskiego, zawarł przymierze zApriesem, i lo właśnie przymierze szkodliwe było obydwom królom, tak, jako przepowiedział Ezechiel prorok, który (Cap. 18.) najprzód surowe uczynił strofowanie Sedecyaszowi, i przepowiedział w sposobie litującem się upadek Egiplu, jego spustoszenie i zniszczenie. To proroctwo najprzód ziściło się na Sede-cyaszu, który był pojmany odWabucho-donozora, i zaprowadzony do Babilonu, potem na Apriesie, który zostawszy zwyciężony od tegoż króla, wzięty polem był w niewolą i uduszony od Ama-zisa, którego Nabuehodonozor wysłał na swoje miejsce. JNakoniec na Egipcie, gdy go spustoszyły wojska króla Babilonu. Około r. ś. 3418.

EPHRON. Proch. Syn Scora, który przedał pole swoje Abrahamowi, na którem była grota gdzie pogrzebio-na została Sara. Były także dw\u miasta tegoż samego imienia w Judei, jedno należało do pokolenia Beniamina, a drugie z tej strony Jordanu, którego dobył Juda Machabeusz i złupił je, powracając z swej -wyprawy przeciw Tymoteuszowi wodzowi Syryjczyków,— Gencs. Cap. 23. Josue. Cap. 15. I. Machah. Cap. 4.

EPIPIIANIA. Święto uczczenia Chrystusa od mędrców, Chrztu przez Jana Chrzciciela i pierwszego cudu, który tenże Chrystus uczynił na godach w Ka-^nie- To słowo greckie które znaczy objawienie, służy tem trzema uroczystościom, albowiem Chrystus objawił się mędrcom przez gwiazdę, która im okazała się; ogłoszony był Mcssyaszem głosem z nieba spuszczonym, w czasie chrztu przyjęcia, a uczyniwszy cud pierwszy, objawiłswoję wszechmoeność.

EPOKA. Wyraz chronologiczny, który oznacza pewne punkta stałe, dla rachowania lat od jednego do drugiego okresu czasu. Dzieliły się epoki na święte i pospolite: pierwsze pochodzą z pisma świętego, jako to stworzenie świata; potop w r. ś. 1656; powołanie Abrahama r. ś. 2083; wyjście z Egiptu Izraelitów r. ś. 2513; wystawienie kościoła Salomonowego r. ś. 2992; koniec niewoli Babilońskiej, r. ś. 3468; narodzenie Chrystusa r. ś. 4000.

ERA. Aera. Słowo łacińskie, które znaczyło ważność pewnego gatunku monety. Chronologowie zaś używają go do oznaczenia początku jakowego czasu, od którego dalsze rachują się lata, oraz ustalenia punktu i terminu swej chronologii; mówią że Hiszpani są wynalazcami Ery, dla zachowywania pamięci dobrodziejstw, które odbierali od cesarza Augusta. Oznaczali przeto czas wielkich dzieł tego monarchy, jako żydzi oznaczali swe pisma publiczne od wnijścia Alexandra wielkiego do ich miasta, a to z powodu przywilejów, które im nadał i dobrodziejstw od niego otrzymanych. I tak naprzykład: Hiszpani twierdząc iż się wydarzył czyn taki w Toledzic dnia 23 Lutego roku dwmsetnego piędziesiątego za panowania Augusta; pisali A. ER. CCL. to jest: A. Annus. ER erat. A. Au-gusli. CCL. ducentesimus', quinqua~ gesimus. Przepisujący te trzy słowa, zrobili z nich jedne i nazwali je Era. Jedna z pomiędzy znakomitych Era jest owa Chrystusa Pana, która się poczy-

19'