2100420079

Posiadanie rzeczy

Do podstawowych uprawnień właściciela zalicza się także uprawnienie do posiadania rzeczy (ius possidendi). Wprawdzie nie uwypuklono dosadniej tego uprawnienia w art. 140 k.c., jednak kodeks posługuje się otwartą, elastyczną formulą uprawnień objętych treścią prawa własności. Wydaje się kwestią bezsporną iż posiadanie jest naturalną cechą prawa własności.

2.3 Treść prawa własności w ujęciu negatywnym

Negatywna strona własności stanowi odzwierciedlenie bezwzględnego charakteru własności. „Negacja" odzwierciedla wykluczenie ingerencji osób trzecich. Właściciel może korzystać z rzeczy i rozporządzać rzeczą z „wyłączeniem" innych osób. Zatem każdy jest zobowiązany negatywnie do biernego zachowania się, a mianowicie do poszanowania cudzego prawa własności, do powstrzymywania się od działań naruszających cudze prawo własności.

W stosunku własności występuje z jednej strony właściciel uprawniony czynnie do posiadania, korzystania z rzeczy i rozporządzania rzeczą, a z drugiej strony ogół innych osób zobowiązanych biernie do poszanowania cudzego prawa własności. Natomiast w razie dokonanego już naruszenia cudzego prawa własności właścicielowi przysługuje określone roszczenie (windykacyjne bądź negatoryjne) adresowane już do wskazanej osoby

3. Granice prawa własności

Prawo własności jest względnie pełnym, lecz nie jest prawem nieograniczonym. W systemie polskiego prawa cywilnego określone normatywnie granice własności ( art. 140 zd. 1 k.c.). Stanowią je sprzężone ze sobą trzy „wyznaczniki", a mianowicie:

1.    przepisy ustawy,

2.    zasady współżycia społecznego,

3.    społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa własności.

3.1 Przepisy ustawy

Granice prawa własności zakreślają przede wszystkim przepisy ustaw. Chodzi tu o wszelkie ustawy, zarówno ze sfery prawa cywilnego, jak też innych gałęzi prawa, w tym głównie prawa administracyjnego.

Ograniczenia najczęściej dotyczą nieruchomości, rzadziej rzeczy ruchomych. Podyktowane są różnorodnymi względami natury społecznej lub gospodarczej. Przeplatają się więc często z klauzulą społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa.

a) Po pierwsze trzeba zwrócić uwagę, że ustawodawca kształtuje granice przestrzenne własności nieruchomości. Było to omówione w części I wykładu.

8