2192972325

urzędniczej oraz braki w wiedzy i wykształceniu pracowników urzędów czy też zagadnienie wynagrodzeń w administracji, których niski poziom, w porównaniu z pracownikami sfery prywatnej, może być czynnikiem sprzyjającym zjawiskom nieakceptowanym społecznie. Jak wskazuje, czynniki te tkwią w samej strukturze administracji oraz zasadach jej działania bądź w czynniku ludzkim, faktycznie wykonującym zadania powierzone administracji. Nazywa jednak te czynniki wtórnymi uważając, że pierwotna przyczyna dysfunkcji leży poza administracją - jest nią tzw. zła legislacja dotycząca źródeł prawa będących podstawą działań administracji.²⁶

Na wykładzie zajmiemy się jedynie przykładami dysfunkcji w administracji publicznej związanymi z kadrami zatrudnionymi w tej administracji. Wiele dysfunkcji będzie konsekwencją nieprzestrzegania określonych zasad etycznych czy konfliktu interesów, z którym muszą się zmierzyć urzędnicy w swojej codziennej pracy, zwłaszcza gdy polega ona na bezpośrednim zaspokajaniu potrzeb społecznych i realizowaniu zadań publicznych. Letaprywacja

Letaprywacją określa się zjawisko traktowania przez funkcjonariuszy publicznych państwa bądź samorządu jako „dobra niczyjego”, z którego w sposób oficjalny można przejmować wartości majątkowe i organizacyjne używając mechanizmów prawnych, stworzonych przez państwo.²⁷

Zjawisko to występuje na kilku płaszczyznach:

13)    bardzo często dotyka procesu transformacji gospodarczej, a szczególnie prywatyzacji -poprzez tworzenie prawa, jego omijanie, wykorzystywanie luk prawnych lub interpretowanie prawa przez osoby mające na niego formalny i nieformalny wpływ, w korzystny dla nich sposób;

- tworzenie prawa na użytek osoby lub grupy osób, wtedy, gdy ustanawiane prawo odnosi się w rzeczywistości do bardzo wąskiej grupy ludzi (najczęściej przedsiębiorców), którym realizacja tego prawa przyniesie ewidentną korzyść materialną lub w inny sposób ulepszy ich sytuację ponad miarę wyznaczoną zasadami równości, sprawiedliwości i innymi podstawowymi wartościami powszechnie uformowanymi przez konstytucję i ustawy;

14)    po trzecie zawłaszczanie części organizacyjnej państwa, a następnie czerpanie z tego tytułu legalnych dochodów i zysków (np. korzystanie z kart służbowych niezgodnie z celem

²⁶    Tak J. Dembczyńska, Skąd patologia w działaniach administracji? (pierwotne i wtórne przyczyny powstawania patologii w administracji) [w:] Patologie w administracji publicznej, red. P. J. Suwaj, D. R. Kijowski, s. 31 i n.

²⁷    Zjawisko to opisał J. Boć w: A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski, Administracja publiczna, red. J. Boć, Kolonia Limited 2004, s. 230 i n. Por. M. Kulesza, M. Niziołek, Etyka..., s. 215-216; J. Itrich-Drabarek, Dysfunkcje..., s. 249.