Program edukacji wczesnoszkolnej
Szybki rozwój nauki i technologii informacyjnej oraz dynamika przemian cywilizacyjnych wyznaczają edukacji wciąż nowe zadania. Przekazywanie uczniom rzetelnej wiedzy już nie wystarcza. Bardzo trudno dziś przewidzieć, która wiedza będzie użyteczna dla ucznia klasy 1., kiedy on będzie wchodził w dorosłe życie. Te uwarunkowania mają duży wpływ na funkcjonujący system edukacyjny. Musi to być system o wysokiej efektywności, odpowiadający na potrzeby jednostki i społeczności, przystający do zmian idących w kierunku akceptacji ucznia wraz z jego prawami, powinnościami i odmiennością, urzeczywistniany w warunkach demokracji, zapewniający każdemu uczestnikowi pełną podmiotowość i harmonijny rozwój na miarę jego możliwości. Szkoła powinna stać się terenem nabywania przez dziecko prawdziwych, przydatnych w życiu doświadczeń, zaspokajania jego potrzeb poznawczych, oczekiwań oraz aprobowania jego wartości.
W programie nauczania przyjęto humanistyczną teorię uczenia, której podstawę stanowią następujące założenia:
• rezygnacja z reproduktywnego charakteru wychowania;
• uznawanie i respektowanie praw dzieci jako oczywistych;
• uczynienie stosunków wychowawczych w pełni podmiotowymi, wspieranie samorozwoju każdego ucznia;
• respektowanie prawidłowości rozwoju dziecka;
• umożliwianie dziecku kształtowania indywidualności, tożsamości, niepowtarzalności i odmienności;
• przyznawanie prawa do błędu i prawa wyboru.
Założenia psychologiczno-pedagogiczne programu nauczania zgodnie z humanistyczną teorią uczenia:
• Program nauczania opiera się na zainteresowaniach, potrzebach i oczekiwaniach dzieci, odwołuje się do ich doświadczeń, przygotowuje do życia w zmieniających się warunkach i sytuacjach.
• Program edukacji wczesnoszkolnej jest w pewnym sensie rodzajem „wycieczki poznawczej".
• Kształcenie odbywa się poprzez badanie, doświadczanie, sprawdzanie, weryfikowanie, uzasadnianie, odwoływanie się do faktów, działanie, indywidualne i grupowe rozwiązywanie problemów.
• Kształcenie jest procesem ukierunkowanym na doskonalenie życia człowieka w zmieniającej się rzeczywistości.
• Dziecko, ucząc się rozwiązuje problemy, działa, wykonuje czynności, które mają wszechstronne zastosowanie w różnorodnych sytuacjach.
• Przyrost wiedzy i umiejętności jest wynikiem wymiany między uczącym się a jego środowiskiem edukacyjnym.
• Zarówno uczeń, jak i jego środowisko edukacyjne wciąż się zmieniają, co powoduje zmianę organizacji procesu kształcenia.
• Proponowane metody nauczania rozwijają krytyczne, refleksyjne myślenie, uczą kreatywnego rozwiązywania problemów (jak myśleć?, a nie co myśleć?).
Realizując Program edukacji wczesnoszkolnej nauczyciel może wspierać ucznia w działaniach, mających na celu rozwijanie i doskonalenie talentów, które przypadają w udziale każdemu człowiekowi.
5