2277150562

terenu na omawianym obszarze zlewni przedstawia się następująco: grunty ome

-    47,5% powierzchni, użytki zielone -11,5%, lasy - 40,5%, teren zabudowany

-    0,5% (Banasik 1995).

Ocena ilości rocznego transportu rumowiska

Większość zastosowanych w obliczeniach metod pozwala na oddzielne określenie ilości rumowiska unoszonego i wleczonego w korycie rzecznym. Masę rumowiska unoszonego odpływającego w ciągu roku ze zlewni można wyznaczyć z zależności opartej na uniwersalnym równaniu strat glebowych Wisch-meiera i Smitha - w literaturze krajowej szczegółowo omówione, łącznie z procedurami wyznaczania poszczególnych parametrów, w pracach Banasika (1994) i Ciepielowskiego (1995). Zależność ta ma następującą postać:

Y_r DR A R K LS CP    (1)

gdzie:

Y_r - roczna masa rumowiska unoszonego odpływającego ze zlewni [Mg-rok^_1], DR - wskaźnik odpływu rumowiska, zależny od całkowitej powierzchni zlewni

H,

A - aktywna powierzchnia zlewni [ha],

R - średnia roczna erozyjność deszczy i spływów (Je-rok^-1: Je - tzw. jednostka erozyjności: Je = (MJ-ha^_1)-(cm-h^_1),

K - parametr podatności gleb na erozję [Mg-ha^_,-Je^_1]

LS- parametr topograficzny [-],

CP - parametr rodzaju upraw i stosowanych zabiegów ograniczających intensywność procesów erozyjnych [-].

Dla warunków występujących w górnej części zlewni rzeki Zagożdżonki poszczególne parametry w równaniu (1) mają następujące wartości (Ciepielowski' 1995): DR = 0,13, ^ = 7180 ha, R = = 77,1 Je-rok^-1, K = 0,247 Mg-ha^Je^-1, LS= 0,393, CP = 0,08. Iloczyn podanych wartości daje masę Y_r = 503 Mg-rok^_1 rumowiska unoszonego dostarczanego do zbiornika Staw Górny, a po przeliczeniu na jednostki objętościowe G_u = 708 m³-rok^_1.

Średnią roczną ilości rumowiska wleczonego dostarczanego do zbiornika można oszacować według bardzo prostej formuły empirycznej Wilhelma (Łajczak 1995, Bodulski i Górski 2006):

G_w = 523 -SQ • J    (2)

gdzie:

G_w - średni roczny dopływ rumowiska wleczonego do zbiornika [Mg-rok^-1],

SQ - średnie roczne natężenie przepływu wody [m³-s^_1],

J - średni spadek podłużny rzeki głównej [%o].

Podstawiając do wzoru (2): SQ = = 0,342 m³-s^_1 (wartość określona dla przekroju w osi zapory czołowej zbiornika Staw Górny) oraz J = 2,5%o, otrzymamy G_w = 244 Mg-rok^_I, tj. po przeliczeniu na jednostki objętościowe G_w = = 344 m³-rok^_1.

Bardziej dokładne określenie ilości transportowanego w ciągu roku rumowiska wleczonego można uzyskać poprzez uwzględnienie rocznej zmienności natężenia przepływu wody i natężenia wleczenia, stosując następujący wzór:

G_w=Atj^Q_n(Q_i)n_l    (3)

/=!

44 Z. Popek, K. Banasik, L. Hejduk