przedsiębiorstwo może podjąć decyzję o zmianie waluty dostaw zagranicznych materiałów, lub przenieść całość lub część produkcji za granicę i w ten sposób uniknąć wpływu umacniania się waluty krajowej1 .
Istotnym elementem zarządzania ryzykiem walutowym jest określenie wielkości ekspozycji, czy też wpływu ryzyka walutowego na finanse firmy. Podstawową miarą ryzyka jest zestawienie pozycji przedsiębiorstwa w poszczególnych instrumentach finansowych według walut i terminów dostawy. Typowy raport zawiera zatem informacje takie jak: 10000 USD pozycji długiej, 100 EUR pozycji krótkiej itp.13 Jednak takie przedstawienie rozmiaru ryzyka, choć uwidacznia bilansowanie się pozycji walutowych (netting), otwarte i zamknięte pozycje, nie pokazuje ani jaka jest oczekiwana strata lub zysk na pozycji, ani jakie jest prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Nie daje zatem podstaw do skonstruowania strategii zarządzania ryzykiem. W związku z powyższym do zarządzania ryzykiem zaczęto używać bardziej zaawansowanych metod, takich jak analiza scenariuszowa, symulacja, testy wrażliwości, oraz Value-at-Risk, o których będzie mowa później.
1.3. Ryzyko stóp procentowych
Ponieważ stopy procentowe są jednym z podstawowych czynników w gospodarce, ich zmiany mają istotny wpływ na sytuację przedsiębiorstwa. Po pierwsze, wzrost rynkowych stóp procentowych zwiększa koszt finansowania działalności przedsiębiorstwa, w szczególności kredytów bankowych oraz papierów dłużnych. Po drugie, spada wartość bieżąca przyszłych przychodów, takich jak długoterminowe kontrakty oraz udzielonych odbiorcom kredytów kupieckich. Po trzecie, spada atrakcyjność inwestycji przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym, zwłaszcza w obligacje o stałym oprocentowaniu. Rzecz jasna, jeśli stopy procentowe spadną skutki będą odwrotne.
13 Tamże, s. 78.
14 Zając J., op. cit., s. 325.
15 Kendall R., Zarządzanie ryzykiem dla menadżerów, Liber, Warszawa 2000, s. 85.
11