niepełnosprawnością jako osoby, „która mało rozumie i nie może podjąć decyzji w swojej sprawie”. Wyjątkiem od tej reguły mogą być osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym lub osoby chore psychicznie w stanach zaostrzenia choroby, z którymi kontakt może być utrudniony, a nawet niemożliwy (w dalszej części opracowania rozwinięto tę kwestię).
5. Zwracanie się do osoby dorosłej z niepełnosprawnością posługując się jej imieniem i nazwiskiem lub tytułem grzecznościowym np.: „pani Ewa Kowalska”. Nie należy zwracać się do dorosłych osób z niepełnosprawnością po imieniu, zdrobniale lub używać innych określeń np. „babciu”, tak aby otoczenie nie postrzegało ich jako „wieczne dzieci” lub osoby niepoważne, nieodpowiedzialne, małowartościowe.
6. Należy pamiętać, że schorzeniami powodującymi niepełnosprawność nie można się zarazić w trakcie prowadzenia pracy socjalnej. Jedynie w przypadku pracy z osobami chorującymi na schorzenia zakaźne należy przestrzegać szczególnych zasad higieny i profilaktyki.
7. Prowadzenie rozmowy prostym, zrozumiałym dla klienta językiem. W przypadku używania obco brzmiących określeń należy wyjaśnić klientowi ich znaczenie.
8. Stosowanie metod i technik komunikacji interpersonalnej (aktywne słuchanie, parafrazowanie, odzwierciedlanie, używanie pytań otwartych, używanie pytań stymulujących - zachęcanie do rozwinięcia wątku).
9. Poproszenie osoby niepełnosprawnej o powtórzenia wypowiedzi, kiedy jest ona niezrozumiała dla pracownika socjalnego.
10. Stosowanie takich określeń jak „Chcę, aby pan...”; „Pozostaje Panu podjęcie decyzji”; „Mam propozycję”; „Czy Pani się zgadza”; „Będę Panią wspierać”; „Jak pani ocenia tę sytuację”. Komunikaty takie podkreślają szacunek do klienta, dają mu poczucie aktywnego uczestnictwa w procesie pomocy, budują autorytet pracownika socjalnego.
11. Unikanie komunikatów oceniających, wartościujących klienta, gdyż jego zachowania wynikają pośrednio lub bezpośrednio z niepełnosprawności.
12. Wyjaśnienie roli pracownika socjalnego, jego kompetencji i procedur obowiązujących w pomocy społecznej.
Sposoby motywowania osób z niepełnosprawnością:
1. Podkreślanie osiąganych efektów, których klient nie dostrzega, np. „Widzę, że dzięki rehabilitacji, w której Pan systematycznie uczestniczy, lepiej radzi Pan sobie przy spożywaniu posiłków.
2. Bazowanie na tzw. „dobrych przykładach”. Podawanie przykładu osób z niepełnosprawnością, które osiągnęły zamierzone cele, których stan zdrowia uległ poprawie.
3. Minimalizowanie ograniczeń klienta np. „Nie porusza się samodzielnie Pani w najbliższym otoczeniu, ale to nie znaczy, że po ukończeniu szkolenia dla niewidomych, nie będzie Pani samodzielnie robiła zakupów w osiedlowym sklepie”.
4. Podkreślanie cech i zachowań klienta, których klient nie dostrzega albo nie zdaje sobie z nich sprawy np. „Jest Pan dobrym ojcem, ma Pan świetny kontakt z dziećmi, zawsze pomaga im Pan dobrą radą i cierpliwie wysłuchuje ich problemów”; „Świetnie Pan sobie radzi przy obsłudze komputera, dzięki Panu inne osoby rozwiązały swoje problemy przy obsłudze sprzętu”.
5. Wskazywanie mocnych stron klienta i ich wykorzystanie w dalszych działaniach pomocowych przy aktywnym zaangażowaniu klienta.