■ Koncepcja człowieka, jako osoby działającej racjonalnie (homo oeconomicus). Człowiek podejmuje decyzje dokonując racjonalnego rachunku zysków i strat, a w swym postępowaniu kieruje się egoizmem. Każdy człowiek dq£y do tego, żeby zmaksymalizować swoją funkcję użyteczności.
Ale czy ludzie zawsze dziołgjąrocionalnie?!
Dużą rolę w podejmowaniu decyzji odgrywa stosunek do ryzyka:
Który wariant wybrać? Czy wziąć lOzł ze 100% pewnością czy lOOzł z 10% pewnością? Osoba neutralna w stosunku do ryzyka „to obojętne!"
Osoba awersyjna w stosunku do ryzyka: „wolę mieć na pewno lOzł."
Osoba kochająca ryzyko: „wybieram 10% szansę na uzyskanie lOOzł."
Czy zawsze warto postępować egoistycznie?
Dylemat więźnia: dwóch podejrzanych A i B, policja nie ma jednak dowodów.
Jeżeli oboje odmówiązeznań (wybiorą współpracę), policja nie zdobędzie dowodów i oboje odsiedząniewielkąkarę za drobne przewinienia (miesiąp pozbawienia wolności).
Jeśli jeden z nich wybierze strategię zdrady (np. A będzie zeznawać, a B me), to A wyjdzie na wolność, a B odsiedzi 10 lat.
Jeśli oboje będą zeznawać, każdy dostanie 5 lat.
Strategia współpracy to zysk dla obu podejrzanych. Żaden nie może być pewien tego, jaką strategię wybierze druga osoba.
B zeznaje |
B nie zeznaje | |
A zeznaje |
Oboje siedzą po 5 lat |
B siedzi 10 lat, A wychodzi |
A nie zeznaje |
A siedzi 10 lat, B wychodzi |
Siedzą 1 miesiąc |
W obu przypadkach przyrost „dobrobytu społecznego" jest taki sam.
4. Zastosowanie EAP
Narzędzia ekonomiczne mogą być używane do analizy prawa cywilnego, prawa karnego, prawa konstytucyjnego, prawa własności intelektualnej itp.
EAP a odpowiedzialność odszkodowawcza:
Zasada:
Kto wyrządza szkodą, zobowiązany jest ją naprawić.