2277150571

będący w obrocie giełdowym)¹⁷. W przypadku produktów rolniczych ryzyko jest tym większe, ponieważ na ceny wpływają w znacznym stopniu czynniki losowe, takie jak warunki pogodowe. Na przykład w okresie od czerwca 1996 do marca 1997 ceny pszenicy w Polsce zmieniły się o 138,90 złotego za tonę, wymykając się wszelkim prognozom¹⁸.

Zmiany cen towarów mogą także poważnie wpłynąć na pozycję konkurencyjną firmy. Przykładem ilustrującym zagadnienie ryzyka ekonomicznego może być upadek firmy Continental Airlines w 1990 roku, wywołany nagłym wzrostem cen ropy na rynku międzynarodowym. Ponieważ od cen ropy zależą ceny paliwa lotniczego, koszty linii lotniczych drastycznie wzrosły, a wraz z nimi spadły zyski¹⁹. Podobna sytuacja może wystąpić w przypadku przedsiębiorstw surowcowych oraz rolniczych, których w dużej mierze jednorodne produkty podlegają wycenie rynkowej. Długotrwały spadek cen produktów może spowodować znaczny spadek zysków, a nawet konieczność zaprzestania produkcji.

Ryzyko cenowe dotyczy także zmiany wartości bieżącej akcji i udziałów będących własnością przedsiębiorstwa, oraz zapasów i produktów wycenianych według wartości godziwej. Jeśli aktywa te są wyceniane w oparciu o ceny rynkowe, to zmianie ulega suma bilansowa, wymuszając wykazanie zysku, straty, lub zmiany wielkości kapitału. Przedsiębiorstwo może uznać taką sytuację za niekorzystną i zabezpieczyć się na rynku terminowym, choć podobnie jak w przypadku ryzyka przeliczenia, ryzyko to nie wpływa bezpośrednio na konkurencyjność firmy, o ile aktywa nie były przeznaczone do sprzedaży.

1.5. Metody mierzenia ryzyka

Pomiar ryzyka jest jednym z podstawowych elementów procesu zarządzania ryzykiem. Istnieje jednak wiele metod badania ryzyka, z których

¹⁷    Białecki K.P., Operacje handlu zagranicznego, PWE, Warszawa 1999, s. 157.

¹⁸    Bliźniak D., Towarowe rynki terminowe. Fundacja na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej, Warszawa 1992, s. 59-60.

¹⁹    Smithson C.W., Clifford C.W., Wilford P.S., Zarządzanie ryzykiem finansowym, ABC, Kraków 2000, s. 33.

13