2277150704

Rys. 11. Schemat blokowy nadajnika radiofonicznego

Oprócz wymienionych wyżej urządzeń służących do wytwarzania, wzmacniania i modulacji sygnałów elektrycznych, każdy    nadajnik

radiofoniczny zawiera również    aparaturę,

pomiarowo-kontrolną (tzw. a.p.k), która jego obsłudze umożliwia kontrolowanie (pomiary) i utrzymywanie wymaganych wartości parametrów nadajnika, takich jak np. częstotliwość fali nośnej, moc znamionowa, wartość dewiacji częstotliwości, głębokość modulacji AM.

Uproszczony schemat blokowy    nadajnika

radiofonicznego (bez aparatury koń-trolno-pomiarowej) przedstawiono na rys. 11, a poniżej opisano zasadę jego działania.

Generator wzbudzający stabilizowany rezonatorem kwarcowym wytwarza falę nośną o ustalonej, stabilizowanej częstotliwości. Separator

oddziela generator od nieliniowych powielaczy częstotliwości, które zwiększają częstotliwość fali nośnej do wartości przydzielonej dla nadajnika. Sygnał mikrofonowy' m.cz. ze studia radiowego po wzmocnieniu we wzmacniaczu m.cz. do wymaganej wartości (amplitudy) jest podawany do modulatora AM lub FM, jeżeli audycja jest monofoniczna.

Podczas    nadawania    audycji

stereofonicznych lub kwadrofonicznych sygnały mikrofonowe przechodzą przez koder stereo lub kwadro, gdzie powstaje sygnał m.cz. stereofoniczny lub kwadro foniczny. Następnie sygnały te są podawane do modulatora FM. W układzie modulatora i wzmacniacza liniowego powstaje wzmocniony sygnał zmodulowany w.cz., który jest wzmacniany przez wzmacniacz mocy do poziomu mocy zgodnej z dopuszczalną mocą nadajnika. Wzmacniacz mocy jest sprzężony z anteną nadawczą układami wyjściowymi, których zadaniem jest dopasowanie impedancji wyjściowej wzmacniacza mocy do impedancji anteny' nadawczej. Ułatwia to optymalne (bez strat), promieniow anie sygnału zmodulow anego nadajnika w postaci fali elektromagnetycznej, którą odbiera antena odbiornika radiofonicznego.

3.4. Modulatory i kodery

W modulatorze zachodzi proces nakładania informacji użytecznej m.cz. na sygnał w.cz. Modulator ma dwa wejścia — dla sygnału m.cz. i w.cz. oraz jedno wyjście, z którego jest odbierany zmodulowany sygnał w.cz. W zależność stosowanej techniki modulacji rozróżniamy m.in.:

-    modulatory dwu wstęgowe AM;

-    modulatory' jednowstęgowe AM;

-    modulatory fazy PM;

-    modulatory częstotliwości FM.

Parametry wspólne modulatorów to przede wszystkim:

-    moc sygnału m.cz. niezbędna do pełnego wymodulowania sygnału w.cz.;

-    sprawność modulatora określana przez stosunek mocy zmodulowa sygnału w.cz, do mocy sygnału m.cz.;

-    liniowość modulatora określająca np. liniowość charakterystyki m = f(u_ra) lub AF = f(wj;

poziom wprowadzanych zniekształceń tłumieniowych, harmoniczn szumów do informacji użytecznej, zawartej w zmodulowanym sygnale w.cz.