2500335539

Najważniejsze wyniki i wnioski z badań wynikające z raportu nr 2

Diagnoza zjawiska przemocy i możliwości uzyskania pomocy w sytuacji doświadczania przemocy w percepcji dzieci i młodzieży.

Badanie przeprowadzono na przełomie września i października 2014 r., na próbie losowej liczącej 1.210 osób z całej Polski. Uczestnikami badania były dzieci i młodzież w wieku od 11 do 17 lat (uczniowie reprezentujący poszczególne etapy edukacji: szkołę podstawową, gimnazjum i szkołę średnią). Dobór miał charakter wielostopniowy zespołowy - na pierwszym etapie wylosowano 41 szkół (13 podstawowych, 14 gimnazjów, 7 liceów i 7 techników), następnie w wylosowanych szkołach losowane były dwie klasy, z których wszyscy uczniowie byli proszeni o wypełnienie ankiet. Przed rozpoczęciem badania, uzyskano zgodę na udział w badaniu zarówno rodziców/opiekunów prawnych, jak i dzieci i młodzieży. Głównym celem badania była diagnoza poszczególnych rodzajów przemocy doświadczanej przez dzieci i młodzieży ze strony ich rodziców/opiekunów, a także zidentyfikowanie przekonań dotyczących dopuszczalnych metod wychowawczych stosowanych przez dorosłych oraz rozpoznanie form i miejsc pomocy, z których dzieci i młodzież byłyby gotowe skorzystać, szukając wsparcia w sytuacji przemocy w rodzinie.

Powszechność (rozmiary) poszczególnych rodzajów przemocy oraz jej przejawów

Badanie powszechności przemocy wśród dzieci i młodzieży objęło dwa aspekty: rozmiar zjawiska w percepcji dzieci i młodzieży, uczestniczących w badaniu (szacowana skala zjawiska) oraz rozmiar zjawiska wśród samych badanych (rzeczywista skala zjawiska).

O ile 37% uczniów szacuje, że przemocy w rodzinie może doświadczać wielu ich rówieśników, a 32% podaje, że zna co najmniej jednego kolegę/koleżankę, która tej przemocy doświadcza; o tyle wyniki relacjonowanego badania wskazują, że przemocy w rodzinie rzeczywiście może doświadczać 6% dzieci i młodzieży. Dokładnie taki sam wynik (tj. 6%) dotyczący rzeczywistej skali przemocy wśród dzieci i młodzieży uzyskano w Ogólnopolskiej diagnozie problemu przemocy wobec dzieci, przeprowadzonej przez Fundację Dzieci Niczyje¹, a bardzo zbliżony (tj. 5%) uzyskano w badaniu TNS OBOP zrealizowanym na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w 2008 roku². Należy jednak podkreślić, że każde z tych badań realizowano w oparciu o inną metodykę niż w relacjonowanym tu badaniu.

Ocena skali przemocy w rodzinie wobec dzieci i młodzieży

Około 37% badanych dzieci i młodzieży szacuje, że ich rówieśnicy mogą doświadczać różnych przejawów przemocy w rodzinie w różnej skali. Prawie co czwarty uczeń (24%) jest przekonany, że w jego otoczeniu nie ma osób, które doświadczyły przemocy w rodzinie, a 39% nie potrafi dokonać takiego oszacowania.

Dzieci i młodzież wskazujące na to, że ich koledzy doświadczają różnych przejawów przemocy w rodzinie (37% ankietowanych), najczęściej (około 17% ankietowanych) postrzegają, że problem przemocy w rodzinie dotyczy mniej niż połowy ich rówieśników. 4% ankietowanych uważa, że problem dotyczy prawie wszystkich ich kolegów.

W percepcji 46% uczniów biorących udział w badaniu, prawie wszyscy lub więcej niż połowa ich rówieśników doświadcza przynajmniej jednego przejawu przemocy fizycznej; rzadziej wskazywano na zaniedbywanie (32%) i przemoc psychiczną (23%), a najrzadziej- na przemoc seksualną (6%).

Wójcik, S. (2013). Przemoc w rodzinie, zaniedbanie, wiktymizacja pośrednia. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci, [w:] Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka (12,3), s. 40-62.

Badanie dotyczgce zjawiska przemocy w rodzinie wobec dzieci. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej / TNS OBOP. Opinie ofiar, sprawców i świadków o występowaniu i okolicznościach występowania przemocy w rodzinie. Lipiec 2008