realizacji zadań edukacyjnych, a kluczową rolę w organizowaniu sytuacji lekturowych przyznaje się nauczycielowi, jego kompetencjom i kulturze pedagogicznej23.
Jak zatem w świetle tego, co zostało powiedziane, przedstawiają się umiejętności pracy z tekstem literackim, wykazywane przez studentów podczas praktyk przedmiotowo -metodyczną z dydaktyki języka polskiego? Co jest mocną a co słabszą stroną ich przygotowania do tego obszaru działań szkolnego polonisty?
3. Nauczyciele o przygotowaniu studentów do pracy z tekstem literackim na lekcjach języka polskiego
Wśród wymienianych przez nauczycieli zjawisk, które ich zadaniem świadczyć mogą o niewystarczającym przygotowaniu studentów do pracy z tekstem literackim na lekcjach języka polskiego, były m.in.:
> poważne problemy z wykazywaniem i łączeniem kompetencji psychopedagogicznych z przedmiotowo-metodycznymi (dychotomiczność, niespójność), co przejawiało się -w przypadku studentów realizujących praktykę - m.in.: brakiem umiejętności rozwiązywania zaistniałych podczas lekcji sytuacji, wymagających pedagogicznej interwencji, a związanych np. z manifestowanym - zwłaszcza przez gimnazjalistów -oporem, niechęcią wobec utworów literackich wybranych jako przedmiot lekcyjnego omówienia. W takich sytuacjach, prowadzący lekcje studenci bardzo często zajmowali postawy zachowawcze, spolegliwe, legalizujące bierność/obojętność uczniów wobec lektury, zamiast starać się ich pozytywnie zmotywować poprzez ciekawie sformułowany temat, prowokacje dydaktyczne czy inne formy aktywizacji, opisywane w literaturze metodycznej adresowanej dla szkolnych polonistów;
> kierowanie się przez wielu studentów podczas lekcji (i poza lekcjami, gł. podczas przerw) zasadą budowania relacji z uczniami, znoszącą tak niezbędną w procesie edukacji asymetryczność, wypływającą z różnic indywidualnych, wieku, wykształcenia i doświadczenia życiowego uczestników komunikacji lekcyjnej (tj. nauczyciela i uczniów). Pomijanie tego rodzaju uwarunkowań w imię liberalizmu i pragmatyzmu, budowania układów partnerskich, przypominających raczej „zachowania kumplowsko/koleżeńskie” tak naprawdę - zdaniem opiekunów praktyk -utrudnia zarówno kandydatom na nauczycieli i uczniom współpracę na rzecz realizacji wspólnych celów związanych między innymi z edukacja literacką. Wiele miejsca poświęciła opisowi tego złożonego problemu m.in. Barbara Myrdzik, podkreślając, iż: „Partnerstwo między nauczycielem a uczniem nie oznacza rezygnacji z autorytetu nauczyciela jako zasady i jako relacji z wychowankiem (...). Nie należy też mylić go z zachowaniem „kumplowskim”, przekraczającym relację „między wiekiem, statusem i
23 B. Myrdzik. Nauczyciel jako organizator dialogu ucznia z tradycją, [w:] Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik do ćwiczeń z metodyki języka polskiego., red. eadem , Wyd. UMCS, Lublin, s.