2628896677

pierwszy w języku polskim opisał anatomię zęba, patologię i leczenia na podstawie obcej literatury naukowej. Sztuce farmaceutycznej poświęconych zostało osiem opracowań, wszystkie z nich wydane były po 1831 r. W latach 1835 i następnie 1852 dzięki staraniom dr. medycyny i farmaceuty Teodora Heinricha, przy udziale Szymona Fabiana praktykującego aptekarza, ukazał się podręcznik farmacji. Poziomem nie odbiegał do podobnych rozpraw zagranicznych, wykorzystywany był od 1867 r. jako najlepsze dzieło w j. polskim, odpowiadając na zapotrzebowanie uczniów dwuletniej Szkoły Farmaceutycznej oraz słuchaczy podobnego kursu w Akademii Medyko-Chirurgicznej (1857-1862)⁶⁸.

Obok ogólnych opracowań całości farmacji ukazały się ponadto wiadomości z zakresu chemii farmaceutycznej Teodora Heinricha, pomyślane jako uaktualnienie wiedzy aptekarskiej. Widoczny jest w tym przypadku ścisły związek farmacji z naukami botanicznymi.

Na lata międzypowstaniowe przypadał okres rozwoju zainteresowań botaniką farmaceutyczną. W naszym materiale tylko jedna praca dotyczy tego tematu. Flora lekarska Edwarda Winklera podawała wykaz i opis roślin przydatnych w sztuce lekarskiej.

Obok tych zainteresowań prowadzono badania nad chemicznym składem wód mineralnych i ich właściwościami leczniczymi. Większość badań koncentrowała się jednak we Lwowie i Krakowie (np.: publikacje o wodach Krynicy, Szczawnicy). W Warszawie w tym czasie Heinrich poświęcił krótki traktat tematyce balneologicznej. Główny nacisk kładł przede wszystkim na ogólniejsze problemy składu chemicznego wód mineralnych i ich właściwości. Natomiast praca dr. medycyny Leona Sokołowskiego poświęcona była wodom mineralnym włoskim i ich działaniu.

KSIĄŻKI POŚWIĘCONE GOSPODARSTWU WIEJSKIEMU

Pierwsza połowa XIX wieku stanowiła ważny etap w rozwoju nauk rolnych, zarówno w Europie zachodniej jak i w Polsce. Miało to swoje odzwierciedlenie w rozwoju instytucjonalnym, umożliwiającym systematyczne prowadzenie badań oraz powstawaniu piśmiennictwa poświęconego naukom rolnym. Z racji zróżnicowania przedmiotu badań już w pierwszej połowie wieku nauki o gospodarstwie wiejskim dzielono na rolnicze, leśnictwo i weterynarię. Zgodnie z przyjętym podziałem rolnictwu poświęcono 28 prac, 7 leśnictwu i dwie weterynarii.

Rolnictwo

Ogólną tematykę rolniczą podejmowało siedem traktatów dążących do ujęcia całości nauki. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieło Michała Oczapowskiego Gospodarstwo wiejskie z racji teoretyczno-praktycznego charakteru przekazywanych treści. Uczony w dużym stopniu opierał się na poglądach Albrechta Tha-era, uwzględniając przy tym specyhkę polskich warunków⁶⁹. W kolejnych tomach

⁶⁸    A. Drygas, Zarys historii farmacji, Gdańsk 1981, s. 48-75.

⁶⁹    B. Wachowiak, Recepcja poglądów A. D. Thaera w polskiej literaturze rolniczej w pierwszej połowie XIX w._t „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 40:1979, s. 104.

39