9621686796

Akcent w języku polskim. 3‘)

żerny, że w pierwszem z nich wymawiamy z przyoiskiem tylko dwie zgłoski, w drugiem — trzy, chociaż pierwsze składa się z trzech wyrazów, drugie z pięciu. Widocznem jest, że w pierwszem zdaniu jeden wyraz (mi), w drugiem — dwa wyrazy (się, za) nie mają samodzielnego przycisku.

Jak widać z podanych prz)^rkładów, wyrazy, nie posiadające samodzielnego przycisku, łączą się pod względem akcentowym albo z wyrazami poprzedzającemi je, albo też z nastę-pującemi po nich. Wyrazy: mi, się łączą się z wyrazami poprzedzaj ącemi, mówimy bowiem: jpodaj-mi, \kręci-się; wyraz natomiast za łączy się z wyrazem następującym: za-\słońcem.

Wyrazy, nie posiadające samodzielnego przycisku, nazywają się enklitykami lub prok 1 itykami, zależnie od tego, czy łączą się z wyrazami, poprzedzającemi je, czy też z następują-cemi po nich. Wyrazy: mi, się są enklitykami, wyraz za jest proklityką.

Do częściej używanych w języku polskim en kii tyk zaliczamy wyrazy następujące:

1) -jednozgłoskowe zaimki: mi, ci, mię, cię; go, ją, je,

mu, jej, ich, im____, np. |szczęście i \zdrowie nie\biosa-ci \claly;

| każdy-się | uczył.

2)    tak zwane przyrostki ruchome czasowników -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście; -śmy, -ście\ niekiedy -em -eś; np. [pragnąłbym spo\koju; spo\kojubym {pragnął \ — widzielibyście; widzieliście; roldzicówcm od\wiedzil, ale odwie\dziłem ro\dziców,

3)    wyrazy -kroć, -set, np. j cztery kroć, \ osiemset,

4)    partykuły: -no, -że, -li, -bądź, np. |powiedzno-, |podajże |jaki bądź.

Do pro kii tyk należą:

1)    przy im ki, np. Ger\wazy | siadł naĄziemi, j oparł-się o-\ścianę i polchylil ku-\piersiom \czolo,

2)    partykuła przecząca: nie, np^ nie- \szczędzę | razów.

Jeżeli wyraz, z którym pi*oklityka się łączy, jest jedno-

zgłoskowy, wówczas przycisk bywa niekiedy przenoszony na proklitykę, np. o-\łzy |u-mnie nie-\było |trudno. W grupie wyrazów