3093343573

zachowały się tylko fragmenty. Na planie z roku 1935 już nie ma długiej łachy, pozostały jedynie małe wysepki. Na jednej z łach posadowiono filary mostów Sikorskiego, a inne posłużyły do budowy jazów spiętrzających wody Odry przy hydroelektrowniach. W XX w., obszar ten miał przemysłowy charakter zabudowy (budynki fabryczno-magazynowe).

Pod względem geologicznym dolinę Odry wypełniają holoceńskie piaski z domieszką żwirów. W obrębie Wrocławia zasięg osadów holoceńskich jest niewielki i ograniczony do zasięgu meandrów. Osady holoceńskie są ulokowane na klastykach zlodowacenia Wisły. Osady te tworzą rozległą terasę wznoszącą się ok. 5-6 m n. p. rzeki. Zarówno Stare Miasto, jak i wrocławskie wyspy są ostańcami tego poziomu terasowego. Pod osadami rzecznymi występuje gruby poziom glin glacjalnych zlodowaceń południowopolskich. Na głębokości 20-25 m leżąpóźno-neogeńskie iły formacji poznańskiej.

Holoceńskie aluwia Odry stanowią obiekt trudny do badań sedymentologicznych, co wynika przede wszystkim z faktu niemal całkowitego braku odsłonięć powierzchniowych. Z drugiej strony rzeka Odra wraz z osadem, który transportuje, dostarcza danych na temat dynamiki aktualnych procesów sedymentacyjnych, szczególnie w trakcie wezbrań.

Odra we Wrocławiu jest rzeką anastomozującą co oznacza, że ma wiele relatywnie głębokich, krętych koryt niosących dużą ilość wody bogatej w zawiesinę, oddzielonych od siebie ustabilizowanymi wyspami. Jej koryta, mające na terenie miasta stały, niezmienny przebieg regulowany antropogenicznie niosą w głównej mierze detrytus mineralny frakcji piaszczysto-pylastej (suspensja). Podrzędnie jest transportowany w trakcji i saltacji materiał żwirowy i piaszczysty. Równie zalewowe rzeki oraz wyspy porasta bujna roślinność.

Zastanawiająca jest przyczyna anastomozowania rzeki na terenie miasta. Czy wielość koryt jest związana z czynnikiem geologicznym czy może wpływ na utworzenie warkocza koryt oraz kilku wysp miał człowiek poprzez tworzenie jazów, tam lub młynów. Czy zatem wzmożona subsydencja i bardzo mały kąt nachylenia koryta na odcinku miejskim jest zjawiskiem naturalnym czy może antropogenicznym? Prace archeologiczne oraz badania sedymentologiczne prowadzone we Wrocławiu mogą dać odpowiedź na to pytanie.

Niniejsza praca zawiera wyniki badań sedymentologicznych prowadzonych w rejonie badań archeologicznych przy ulicy Sikorskiego. Podejmując badania sedymentologiczne w tym punkcie uznano, że jednym z zagadnień o podstawowym znaczeniu jest rozpoznanie środowiska depozycyjnego rzeki, o której wiadomo (morfologia koryt), że jest anastomozą. Kopalne osady anastomoz nie są powszechnie opisywane w literaturze geologicznej. Jest to związane z trudnością jednoznacznego zdefiniowania serii klastycznych tego środowiska sedymentacyjnego. Zespół litofacji, którym można opisać osady typowej rzeki meandrującej współgra zwykle z zespołem litofacji definiujących osady rzek anastomozujacych.

9