plik


ÿþDariusz Kadulski SYNAGOGA Synagoga jest miejscem, wokóB którego skupia si |ycie kahaBu czyli gminy |ydowskiej. Jej zródeB nale|y szuka w okresie niewoli babiloDskiej po zburzeniu pierwszej [wityni. Po zburzeniu drugiej [wityni staBa si centrum |ycia religijnego {ydów. Etymologicznie pochodzi z gr. ÃŽ±³É³® synagoge  tj. zgromadzenie, miejsce zebraD. Istniej dwa rodzaje synagogi: 1. Bet ha-kneset  êÙÑ êáàÛ czyli dom zgromadzenia, który jako wBa[ciwa bo|nica jest miejscem modlitwy i sprawowania obrzdów; budynek ten powinien by najwy|szy w okolicy. Obowizuje w nim zakaz jedzenia i spania. Ustawione s w nim Bawki, a na [rodku znajduje si bima czyli podium. Przy [cianie zwróconej w kierunku Jerozolimy, za zdobion zasBon  parochet - znajduje si arka  czyli Aron Hakodesz z przechowywanymi zwojami Tory. Parochet zdobiony jest dosBownym lub symbolicznym przedstawieniem dekalogu, dwiema kolumnami, koron i zwykle napisem w jzyku hebrajskim. Nad Aron Hakodesz wisi lampka Ner Tamid  wieczne [wiatBo. W synagogach ortodoksyjnych znajdziemy tak|e galerie dla kobiet. Przed kantorem znajduje si tablica sziwiti, na której umieszczona jest tre[ przypominajca o tym, przed Kim si stoi wraz z tetragramem JHWH. 2. Bet ha-midrasz  êÙÑ ÔÜÙäê czyli dom egzegezy, w jidisz zwany szul  tj szkoBa lub dawszul  szkoBa modlitwy, gdzie studiuje si Tor, ale w którym tak|e odbywaj si regularne nabo|eDstwa. Zwykle wyposa|ony jest w dobrze zaopatrzon biblioteczk i tak urzdzony i doposa|ony, |eby uBatwi studiowanie gromadzcym si w nim m|czyznom. Synagogi ró|ni zale|enie od kraju na terenie którego si znajduj. Na Bliskim Wschodzie ustawia si pod [cianami dookoBa bimy miejsca do siedzenia. W synagogach zachodnich siada si w Bawkach twarz skierowan ku Jerozolimie. Wygld i atmosfera synagogi oscyluje midzy skrajn chasydzk niedbaBo[ci a niemieckim formalizmem. Warunki, jakie powinna speBnia synagoga s powodem sporów midzy nurtem ortodoksyjnym i postpowym. Ortodoksi do tego stopnia nie zgadzaj si z brakiem wydzielonego miejsca dla kobiet w zachodnich synagogach, |e zabraniaj modlitwy w synagogach, które nie przestrzegaj mechicy czyli segregacji pBci. Obecnie kobiety zaczBy by dopuszczane do czynno[ci, które dotychczas byBy zastrze|one dla m|czyzn. Wlicza si je do kworum zgromadzenia, wzywa do odczytywania Tory, pozwala prowadzi nabo|eDstwa, a w niektórych gminach wy[wica na rabinów. Dla ortodoksyjnych {ydów wszystko to stanowi Bamanie zasad halachy. Podobnie jak wzorowane na chrze[cijaDstwie wprowadzanie do nabo|eDstw rodzimych jzyków, wprowadzanie [piewów chóralnych, u|ywanie instrumentów muzycznych. Sprzeciwy te [wiadcz o tym, jak wielkie znaczenie w gminie maj wspólne modlitwy w synagodze. Synagoga nie jest [wityni w takim sensie w jakim rozumie si j w chrze[cijaDstwie. Mo|e mie[ci ró|ne urzdy gminne: kancelari, archiwum, pomieszczenia sdów rabinackich, skarbiec, a nawet koszern stoBówk i schronisko z noclegowni. W niektórych synagogach pojawiaj si malowidBa na[cienne. W AaDcucie jest przedstawienie Adama i Ewy odwróconych tak, |eby nie byBo wida ich twarzy. W synagodze powinien by przedsionek z wod do obmywania dBoni. W Pinczowie jest synagoga [redniowieczna, gdzie mo|na odnalez liczne [lady dawnych rytych graffiti z XVII i XVIII w.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Synagoga
synagoga szatana
architektura synagog galilejskich do 7 w
synagoga
7 Zestawienie obecnych i dawnych synagog w Polsce w układzie wojewódzkim
Walicka J , Kult Szatana, Przybyszewski St , Synagoga Szatana
synagoga2
Kontrola w synagodze
Niewolnicy Elektronicznej Synagogi Szatana
Nitra synagoga

więcej podobnych podstron