Cytat - Co my�lisz o przygodzie Eunany? - spyta� adiutant. - A ty co my�lisz o ch�opie, kt�ry si� powiesi�? - rzek� pisarz. - Zdaje mi si�, �e dla ch�opa dzie� dzisiejszy jest najlepszym, a powr�z ko�o szyi najmi�kszym, jaki spotka� w �yciu - odpar� adiutant. - My�l� te�, �e Eunana od tej pory b�dzie bardzo troskliwie pilnowa� nast�pcy tronu. - Mylisz si� - rzek� Pentuer. - Eunana od tej pory nigdy nie dojrzy skarabeusza, cho�by by� wielkim jak w�. Co si� za� tyczy owego ch�opa, czy nie s�dzisz, �e jemu jednak musia�o by� �le, bardzo �le... bardzo �le na �wi�tej ziemi egipskiej ! - Nie znasz ch�op�w, wi�c tak m�wisz. - A kt� ich lepiej zna?... - odpar� pos�pnie pisarz. - Czyli� nie wyros�em mi�dzy nimi?... Czy nie widzia�em, jak m�j ojciec nawodnia� grunta, oczyszcza� kana�y, sia�, zbiera�, a nade wszystko - jak p�aci� podatki. O, ty nie wiesz, co to jest dola ch�opa w Egipcie! - Za to wiem, co jest dola cudzoziemca - odpowiedzia� adiutant. - M�j pradziad czy prapradziad by� jednym z wielkich mi�dzy Hyksosami, ale zosta� tu, bo przywi�za� si� do ziemi. I co powiesz: nie tylko jemu odebrano maj�tek, ale jeszcze i na mnie ci��y plama pochodzenia!... Sam widzisz, co nieraz znosz� od rodowitych Egipcjan, cho� mam znaczne stanowisko. Jak�e wi�c mog� litowa� si� nad egipskim ch�opem, kt�ry widz�c moj� ��taw� cer� nieraz mruczy pod nosem: �poganin!... cudzoziemiec!..." Ch�op za� nie jest ani poganinem, ani cudzoziemcem. - Tylko niewolnikiem - wtr�ci� pisarz. - Niewolnikiem, kt�rego �eni�, rozwodz�, bij�, sprzedaj�, niekiedy morduj�, a zawsze ka�� mu pracowa� obiecuj�c w dodatku, �e i na tamtym �wiecie r�wnie� b�dzie niewolnikiem. Adiutant wzruszy� ramionami. - Dziwny ty jeste�, cho� tak m�dry! - rzek�. - Przecie widzisz, �e ka�dy z nas zajmuje jakie� stanowisko - niskie mniej niskie lub bardziej niskie, na kt�rym musi pracowa�. A czy martwi ci� to, �e nie jeste� faraonem i �e twoim grobem nie b�dzie piramida?... Wcale nie my�lisz o tym, bo rozumiesz, �e taki jest porz�dek �wiata. Ka�dy pe�ni swoje obowi�zki: w� orze, osio� d�wiga podr�nych, ja ch�odz� jego dostojno��, ty za niego pami�tasz i my�lisz, a ch�op uprawia ziemi� i p�aci podatki. C� wi�c nam z tego, �e jaki� w� urodzi si� Apisem, kt�remu cze�� oddaj�, a jaki� cz�owiek faraonem lub nomarch�?.. - Temu ch�opu zniszczono jego dziesi�cioletni� prac�... - szepn�� Pentuer. - A twojej pracy nie niszczy minister?... � spyta� adiutant. - Kt� wie, �e to ty rz�dzisz pa�stwem, nie za� dostojny Herhor?... - Mylisz si�, rzek� pisarz - on rz�dzi naprawd�. On ma w�adz�, on ma wol�, a ja... tylko wiadomo�ci... Mnie wreszcie nie bij� ani ciebie, jak owego ch�opa... - Ale za to zbili Eunan�, a i nam mo�e si� dosta�. Trzeba wi�c by� m�nym i cieszy� si� ze stanowiska, jakie wyznaczono cz�owiekowi. Tym bardziej �e, jak ci wiadomo, nasz duch, nie�miertelny Ka, w miar� oczyszczania si�, wst�puje na wy�sze szczeble, aby za tysi�ce czy miliony lat, razem z duszami faraon�w i niewolnik�w, nawet razem z bogami - rozp�yn�� si� w bezimiennym a wszechmocnym ojcu �ycia. - M�wisz jak kap�an - odpar� z gorycz� Pentuer. - Ja to raczej powinienem mie� ten spok�j !... Lecz zamiast niego mam b�l w duszy, bo odczuwam n�dz� milion�w... - Kt� ci ka�e? - Oczy moje i serce. Jest ono jak dolina mi�dzy g�rami, kt�ra nie mo�e milcze�, kiedy s�yszy krzyk, lecz odpowiada echem. - A ja tobie m�wi�, Pentuerze, �e za du�o my�lisz o rzeczach niebezpiecznych. Nie mo�na bezkarnie chodzi� po urwiskach g�r wschodnich, bo lada chwil� spadniesz; ani b��dzi� po zachodniej pustyni, gdzie kr��� lwy zg�odnia�e i zrywa si� w�ciek�y chamsin.