Głównym zadaniem w każdej pracy naukowej jest znalezienie takich metod badawczych, które pozwoliłyby rozwiązać postawione problemy badawcze w sposób rzetelny, dokładny i logiczny25.
Metoda badań - zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych, obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązywania określonego problemu naukowego26. W pracy zastosowano następujące metody:
• metodę historyczną, polegającą na badaniu genezy zjawiska, traktowaniu łącznie aspektów strukturalnych, funkcjonalnych, gromadzeniu materiału empirycznego, jako podstawy do formułowania hipotez i szerokiej generalizacji,
• metodę hermeneutyczną, polegającą na analizie źródeł pisemnych w celu zrozumienia sensu wypowiedzi i umieszczenia ich w kontekście historyczno-kulturowym,
• metodę analizy instytucjonalno-prawnej, opierającą się na analizie norm prawnych, określających konkretne zjawiska lub wyodrębnioną strukturę organizacyjną. W metodzie tej przyjmuje się, iż ustawodawca dysponuje wiedzą zracjonalizowaną, możliwie pełną w zakresie języka, znajomości stanu prawnego i aktualnej wiedzy empirycznej,
• metodę monograficzną, polegającą na badaniu pojedynczej grupy lub społeczności w celu poznania jej struktury, z uwzględnieniem zależności i oddziaływań zachodzących pomiędzy jej elementami27.
Rozprawa została przygotowana na podstawie zbiorów zdeponowanych w: Archiwum Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża (PCK) w Warszawie, Archiwum Akt Nowych (AAN) Komitetu Centralnego PZPR w Warszawie, Archiwum Akademii Medycznej z Wydziałem Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu w Lublinie oraz Centralnego Archiwum Pielęgniarstwa Polskiego im. Barbary Purtak, czyli Wirtualnego
25 T. Pilch: Praca badawcza. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1968, s. 79.
26 Z. Zaczyński: Praca badawcza nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1968, s. 68.
27 J. Sztumski: Wstęp do metod i technik badań pedagogicznych. Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1995,
s. 68.
18