Badania rozkładu ładunku przestrzennego w materiałach dielektrycznych wykonywane są zarówno ze względów poznawczych jak i technologicznych. Rozkłady te są niezmiernie istotne do dokładnego zbadania mechanizmu transportu, mechanizmów polaryzacji i przewodnictwa jak również procesów starzeniowych zachodzących w szeroko rozumianej izolacji elektrycznej.
Gęstość objętościowa ładunku qx, ładunku rozmieszczonego w sposób makroskopowy ciągły w pewnej objętości w ciele materialnym, jest granicą ilorazu ładunku AQ w elemencie objętości AV i tejże objętości, gdy wartość tej objętości dąży do zera. Wyraża się to wzorem
(2.1)
AV dV
jest funkcją współrzędnych x,y,z i wyrażona jest w C/m3. W ciałach nienaładowanych jest równa zeru, natomiast w przypadku dielektryków nalektryzowanych, ładunek objętościowy rozmieszczony jest w sposób makroskopowy ciągły w objętości tego dielektryku [77],
Podstawowe równanie materiałowe pola elektrostatycznego w dielektryku o przestrzennym rozkładzie ładunków przyjmuje postać
divE
?vr+?vp
w której s jest przenikalnością elektryczną dielektryka s= SoST. Wiadomo również, że w dielektrykach jednorodnych e = const w całym obszarze dielektryku i wtedy
(2.3)
div(sE) = sdivE = qv
Po porównaniu obu równań otrzymuje się zależność, która mówi, że całkowita gęstość ładunku przestrzennego jest sumą ładunku swobodnego qxr i polaryzacyjnego qxp.
?vr+?„=?, (2‘4>
Po przekształceniu równania (2.1) otrzymujemy informację na temat ładunku swobodnego i polaryzacyjnego
10