Obecnie metody kinezyterapii stosowane są w wielu innych obszarach medycyny: kardiologii, internie, geriatrii, zatem mogą być wykorzystywane w każdej sytuacji zdrowotnej pacjenta.
Metody kinezyterapii powstały pod koniec XIX i początku XX wieku. Twórcy metod opracowywali proste schematy postępowania, które mogły być powtarzane przez osoby przeszkolone, które odtwarzały ćwiczenia opracowane przez prekursora. Dlatego też do dnia dzisiejszego wiele sposobów leczenia ruchem jest określanych nazwiskiem ich twórców, np. metoda Butlera, Klapa, Vojty.
W literaturze fachowej przedstawione są liczne metody oraz próby ich klasyfikacji.
K. Walicki rozróżnił następujące metody:
metody reedukcji nerwowo-mięśniowej (PNF, Bobath, Levitt),
- metody treningu oporowego (De Lorme’a i inni), metody różne (Weissa, Majocha, Koppa).
Dokonano również podziału metod według:
- zasięgu oddziaływania (miejscowe i ogólne),
- stopnia zaangażowania pacjenta (bierne i czynne), celu (powrót funkcji adaptacja do sytuacji),
- obecnego wykorzystania (historyczne i teraźniejsze), pochodzenia (polskie i zagraniczne).
Najnowszy podział przedstawił Janusz Orzech. Wyróżnił on następujące metody:
- metody redukcji nerwowo-mięśniowej,
- metody treningu oporowego.
J. Orzech jako metody uznał również ćwiczenia czynne w odciążeniu:
- ćwiczenia czynne w odciążeniu z oporem,
- ćwiczenia czynne oporowe,
- test mięśniowy Lovetta.
Kinezyterapię stosuje się w:
- schorzeniach i dysfunkcji narządu ruchu,
- zespole bólowym kręgosłupa,
- chorobach reumatoidalnych,
- niektórych chorobach układu oddechowego,
- zachowawczym leczeniu wad postawy,
- w chorobach neurologicznych.
Techniki stosowane w kinezyterapii obejmują bierne i czynne formy ruchu. Wybór techniki powinien wynikać z oceny stanu funkcjonalnego pacjenta, w zależności od umiejscowienia procesu patologicznego, choroby lub urazu.
Ćwiczenia lecznicze dzieli się na:
- miejscowe - wysiłki lokalne, np. ruch w stawie kolanowym,
- ogólne - wysiłek ogólny angażuje większą liczbę mięśni, co wpływa na ogólną wydolność chorego, pobudza czynności układu krążenia i układu oddechowego [10],
Ćwiczenia bierne są to ruchy w stawach wykonywane przez fizjoterapeutę lub za pomocą urządzeń do ciągłego ruchu biernego. Wykonuje się je w przypadku braku czynności mięśni - porażenie wiotkie, spastyczne lub znaczny niedowład mięśni, ciężki stan chorego. Należy zwrócić uwagę, aby ruch odbywał się tylko w ćwiczonym stawie, w pełnym zakresie i we wszystkich płaszczyznach. Powinien być powtarzany wielokrotnie ok. 20 razy, zaleca się również, aby ćwiczenia wykonywane były 1-2 razy dziennie. Ćwiczenia bierne zapobiegają powstawaniu przykurczów, zmian patologicznych w stawach i tkankach okołostawowych, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8