Transformacje Prawa Prywatnego 1/2012
wyraźny sposób ma to miejsce w nieobowiązującym jeszcze kodeksie węgierskim. Nawet jednak w tej kodyfikacji nie udało się ustrzec zbudowania modelu, w którym podjęto się zredukowania roli umowy sprzedaży w całej strukturze kodeksu. Wszystkie przebadane regulacje mimo swojej nowoczesności, a w przypadku prawa niemieckiego odnowienia części szczegółowej zobowiązań, nie zdobyły się na próbę przekonstruowania części szczegółowej zobowiązań tak, aby w największym stopniu uwzględniały one zachodzące na rynku przemiany i coraz donioślejszą przewagę umów o świadczenie usług268, występujących bądź samodzielnie, bądź w powiązaniu z umową sprzedaży. Wszystkie przebadane struktury- są tworzone w dużej mierze wokół umowy sprzedaży, która ciągle dominuje w myśleniu o prawie zobowiązań i o szczegółowych typach umów269. Poza prawem węgierskim żaden z omówionych systemów prawnych nie dostarcza takiego wzoru, który byłby wyraźnie lepszy od modelu kodeksu zobowiązań, a potem kodeksu cywilnego.
Źródłem interesujących inspiracji mogą być natomiast projekty przedłożone przez międzynarodowe grupy badawcze. Zostanie omówiony tzw. akademicki projekt Wspólnej Ramy Odniesienia270, Zasady Acąuis271 oraz opublikowany ostatnio projekt instrumentu opcjonalnego272.
Wskazane wyżej trzy projekty europejskie o różnej funkcji i zakresie nie są jedynymi projektami uregulowania prawa prywatnego w Europie lub źródłami dostarczenia usystematyzowanych zespołów norm, mających pełnić funkcję porównywalną z amerykańskimi Restatementś272'. Jedynie projekt instrumentu opcjonalnego ma być docelowo wydany w fonnie rozporządzenia i stać się obow iązującym prawem, którego zastosowanie będzie co do zasady wymagało dokonania przez strony odpowiedniego wyboru (opt in)274.
268 Zob. wyżej.
269 R. Zimmermann: lorwort, op. cit.; w kwestii umów o świadczenie usług na grancie niemieckiego prawa zobowiązań zob. C. Wendehorst: Das lertragsrecht der Dienstleistmgen, Archiv fur die civilistische Praxis (dalej: AcP) 2006, s. 205, 231,279.
270 Ch. v. Bar, E. Clive: Principles, Definitions and Model Rules ifEuropean Private Law, Draft Conimon Franie ofReference (DCFR), Fuli Edition, Munchen 2009.
271 Research Group on the Existing EC Private Law (Acąuis Group), Contract II — General Provisions, Deliveiy of Goods, Package Travel and Payment Services, Munchen 2009.
272 Zob. http://ec.europa.eu/justice/policies/consumer/docs/explanatory_note_results_feasibility_study_05_ 2011_en.pdf.
273 Opublikowany w 1923 r. przez American Law Institute.
274 KOM (2010) 348 wersja ostateczna z dnia 1 lipca 2010 r. —Zielona Księga Komisji w sprawie możliwości politycznych w zakresie postępów w kierunku ustanowienia europejskiego prawa umów dla konsumentów i przedsiębiorstw; zob. także: H. Schulte-Nólke: The wayforward (w:) Ch. Twigg-Flesner: The Cambridge Com-panion to European Union Private Law, Cambridge 2010, s. 131; M. Stumer: Das Konzept der Yollharmonisierung
44