Zadanie 13. Wykonać działania, stosując przedstawienie liczb zespolonych w postaci trygonometrycznej:
a) (i+i)*",b) (i+iV3)“,c) (+j,)19“ d)
Rozwiązanie, a) Na mocy zadania 12 b) mamy, że 1 + i = y/2 • (cos ^ + i sin j). Zatem ze wzoru de Moivre’a (1+i)10 = (\/2)10-(cos ij^+isin ^p) = 25-(cos(27r+|)+isin(27r+|)) = 32-(cos f+ż sin |) = 32i.
b) Na mocy zadania 12 c) mamy, że 1 + iy/3 = 2 • (cos ^ -1- i sin ^). Stąd ze wzoru de Moivre’a (1 + i\/3)15 = 215 ■ (cos 157T + i sin 157t) = 215 • (cos ir + i sin n) = —215 = 32768.
c) Mamy, że (, ) = (i+Ti/5)1898' H"* = V^(cos j-I-i sin j) oraz l+iy/3 = 2-(cos ^+isin ^),
więc ze wzoru de Moivre’a (1 + i)1996 = (\/2)1996 (cos 4997T + i sin4997r) = 2998(cos7t + isin7r) = —2998 oraz (1 + iV3)1996 = 21996(cos ^f ^ + i sin = 21996(cos(664tt + ) + i sin(6647r + )) =
21996(cos4^ + isin^) = 21996(cos7r + isin7r)(cos| + śsinf) = 21996 • (—1) • (| + i^). Zatem
/ . \ 1996 998 r r
V 1 Wś) = 2lttu'1(c<^2f+isin f) = Ws(.cos(-%) +*sin(-f)) = 5^(1 +i2 ) = -2^ - 5™*-
d) Oznaczmy 2 = ^ --1- ^ oraz z\ = ^ , z2 = ^—■ Wtedy z własności
sprzęgania liczb zespolonych zT = z2. Zatem z = z\ + zi = 2re(zi). Ponadto (1 — i)2 = 1 — 2i — 1 = —2i,
więc (1 - i)4 - (—2i)2 = 4i2 = -4 oraz (1 — i)20 — (—4)5 = —210. Z zadania 12 c) mamy, że —1 -ł-ż-s/3 = 2• (cos Tp +i sin ^), więc ze wzoru de Moivre’a (—l+i\/3)15 = 2ł5(cos 107r+isin 107r) = 215. Zatem z\ = = -25 = —32. Stąd z = -64.
Zadanie 14. Obliczyć bez pomocy tablic pierwiastki 3-go stopnia z następujących liczb zespolonych:
a) 1, b) —1, c) i, d) —i.
Rozwiązanie, a) Należy wyznaczyć wszystkie liczby zespolone z takie, że z3 = 1, czyli takie, że 0 = z3 — 1 = (z — l)(z2 + 2 + 1). Stąd 2 = 1 lub z2 + 2 + 1 = 0. A = 1 - 4 = -3, \/A = y/3i, zi = 22 = ~1^i-
Odp. 1, -i + i&, - i&.
b) Należy wyznaczyć wszystkie liczby zespolone z takie, że z3 = —1, czyli takie, że 0 = z3 + 1 = (z + l)(z2 — 2 + 1). Stąd 2 — — 1 lub z2 — 2 + 1 = 0. A = 1 — 4 = —3, y/A = y/3i. Zatem z\ =
22=i±^.
Odp. -1, | - i&, i + i
c) Ponieważ i = cos f + * sin ^, więc ze wzorów na pierwiastki n-tego stopnia z liczby zespolonej
zapisanej w postaci trygonometrycznej uzyskujemy, że szukane liczby to z* = cos 2 3 ” + i sin 2 3 -łr, k = 0,1,2. Zatem 2o = cos ^+isin ^ = ^ + ^i, zi = cos ^?+isin 22 = cos ^+isin =
Odp. -^ + ^ —i-
d) Dla 2 € C mamy, że z3 = —i wtedy i tylko wtedy, gdy (—z)3 = i. Zatem z c) mamy Odp. - 5*, ^ ~ \i, i-
8