W czasie egzaminu specjalistycznego kandydat powinien udzielić odpowiedzi na co najmniej 20 pytań testu wyboru, łącznie z pytaniami obejmującymi obliczenia, pisemne procedury NDT i pytaniami dotyczącymi kodeksów, norm i specyfikacji.
Jeżeli egzamin specjalistyczny obejmuje dwa lub więcej sektorów, to minimalna liczba pytań równomiernie podzielonych pomiędzy sektor przemysłowy i wyrobów (patrz Załącznik A), powinna wynosić co najmniej 30.
8.2.3 Egzamin praktyczny
8.2.3.1 Egzamin praktyczny powinien obejmować badanie wyznaczonych próbek, zapis w wymaganym zakresie (i dla kandydatów na 2. stopień - interpretację) oraz protokół wyników badania w wymaganym formacie. Próbki stosowane do celów szkoleniowych nie powinny być stosowane dla celów egzaminacyjnych.
8.2.3.2 Każda próbka powinna być jednoznacznie zidentyfikowana przez odpowiednie trwałe oznakowanie w celu zapewnienia ich całkowitej identyfikowalności oraz posiadać wzorcowy protokół badania, który obejmuje wszelkie ustawienia aparatury stosowane do wykrycia określonych nieciągłości zawartych w próbce. Oznakowanie próbki nie powinno kolidować z praktycznymi badaniami lub kontrolami próbki oraz powinno pozostać, w miarę możliwości, niedostępne dla kandydata w czasie używania próbki do egzaminu. Wzorcowy protokół badania powinien być opracowany na podstawie co najmniej dwóch niezależnych badań oraz być zatwierdzony przez osobę certyfikowaną na 3. stopień, w celu stosowania do oceny egzaminu. Niezależne protokoły badań, z których utworzony jest wzorcowy protokół badania próbki, powinny być przechowywane jako zapisy.
8.2.3.3 Próbki powinny być odpowiednie dla sektora, symulując geometrie obszarów i powinny zawierać nieciągłości reprezentatywne dla tych, które występują w czasie wytwarzania lub eksploatacji. Mogą one być naturalne, sztuczne lub implantowane. W ramach zadań na 2. stopnień, zamiast prawdziwych próbek można zastosować zestawy danych lub radiogramów.
Próbki używane do wzorcowania i do zadań pomiarowych (np. pomiarów grubości lub powłoki) nie muszą zawierać nieciągłości. W przypadku badań RT próbka nie musi zawierać nieciągłości, jeżeli występują one na radiogramach do interpretacji. Podobnie, nie wymaga się dla AT, TT i ST, aby próbka(-i) zawierała(-y) nieciągłości, ponieważ są one przedstawione w zbiorze danych do interpretacji przez kandydatów na 2. stopień. UWAGA Wytyczne w sprawie rodzajów nieciągłości w próbkach egzaminacyjnych można znaleźć w CEN/TS 15053f6] lub ISO/TS 22809.1’3'
8.2.3.4 Jednostka certyfikująca powinna zapewnić, aby liczba obszarów lub objętości badanych była odpowiednia dla stopnia, metody NDT i sektora, oraz aby te obszary lub objętości zawierały możliwe do sprawdzenia nieciągłości. Wymagania dotyczące liczby próbek oraz liczby obszarów lub objętości do zbadania w czasie egzaminu praktycznego na 1. i 2. stopień podane są w Załączniku B.
8.2.3.5 Kandydat na 1. stopień powinien postępować zgodnie z instrukcją NDT (jedną lub więcej) dostarczoną(-ymi) przez egzaminatora.
8.2.3.6 Kandydat na 2. stopień powinien wybrać odpowiednią technikę NDT i określić warunki wykonania w odniesieniu do kodeksów, norm lub specyfikacji.
8.2.3.7 W przypadku egzaminów, gdy nieciągłości są zwykle zastępowane przez wady sztuczne lub dane, kandydat na 1. stopień powinien wykazać umiejętność nastawiania i wzorcowania aparatury, weryfikacji jej czułości i zapisania danych badania; kandydat na 2. stopień, powinien także wykazać umiejętność interpretacji i oceny uprzednio zarejestrowanych danych z badania.
8.2.3.8 Dopuszczalny czas egzaminu zależy od liczby próbek egzaminacyjnych i ich złożoności. Przeciętny dopuszczalny czas powinien być określony przez jednostkę certyfikującą. Zalecany maksymalny czas dopuszczalny w przypadku każdego badanego obszaru lub objętości wynosi:
a) na 1. stopnień: 2 h;
b) na 2. stopnień: 3 h.
8.2.3.9 Kandydat na 2. stopień kwalifikacji powinien opracować co najmniej jedną instrukcję NDT jak dla personelu 1. stopnia, dla próbki wybranej przez egzaminatora.
Tablica 5 - Przedmioty i współczynniki wagowe oceny - Egzamin praktyczny
Element3 |
Przedmiot |
Współczynni 1. stopień |
wagowy[%] 2. stopień |
1 |
Wiedza dotycząca wyposażenia NDT, łącznie z funkcjonowaniem i weryfikacją ustawień wyposażenia. |
20 |
10 |
2 |
Zastosowanie NDT do próbek egzaminacyjnych. Obejmuje to następujące elementy: dla 2. stopnia, wybór technik i określenie warunków badania; przygotowanie (stan powierzchni) i ocena wizualna próbki; nastawianie aparatury; wykonanie badania, oraz operacje po badaniu. |
35 |
20 |
3 |
Wykrywanie i zapisywane nieciągłości i w przypadku 2. stopnia, ich opis (położenie, orientacja, wymiary i rodzaj) oraz ocena. |
45 |
55 |
4 |
Dla 2. stopnia, pisemna instrukcja jak dla 1. stopnia. |
15 | |
a Tablica D.1 zawiera wytyczne odnośnie dodatkowych szczegółów dotyczących poszczególnych pozycji, które zaleca się, aby były brane pod uwagę przez egzaminatora |
8.2.4 Ocena egzaminu kwalifikacyjnego na 1. i 2. stopień
8.2.4.1 Egzaminy ogólny, specjalistyczny i praktyczny powinny być oceniane oddzielnie. W przypadku, gdy egzaminy zostały przygotowane konwencjonalnie w formie papierowej, egzaminator powinien być odpowiedzialny
Zalecany, maksymalny dopuszczalny czas przeznaczony na tę część egzaminu wynosi 2 h.
Strona 8