Jeżeli całkowita deregulacja zawodu księgowego dojdzie do skutku to osoby, pracujące w przedsiębiorstwach zajmujących się działalnością rachunkowo-księgową i doradztwem podatkowym, natychmiast „przejmą" klientów, których księgi obecnie prowadzą, w konsekwencji czego może dojść do upadłości wielu takich jednostek. Kolejnym mankamentem wprowadzenia całkowitej deregulacji zawodu księgowego jest fakt obniżenia się motywacji podejmowania studiów u osób, które dziś tak licznie studiują na kierunkach z zakresu rachunkowości. Jeżeli każdy będzie mógł wykonywać zawód księgowego, to wiele osób uzna studiowanie na uczelniach wyższych za marnowanie czasu, w którym zgodnie z przepisami, będą mogli już podejmować prace zawodową30.
W związku z powyższym, pojawia się kolejny dylemat - „Czy wycofywanie certyfikacji zawodu księgowego jest na pewno dobrym pomysłem?”
6. Kreatywna rachunkowość - to stosowanie możliwości prawnych do poprawy wizerunku firmy, czy już oszustwo?
Współczesna rachunkowość pełni wiele funkcji. Jedną z ważniejszych, odzwierciedlających w największym stopniu jej istotę, jest funkcja informacyjna. Głównym celem rachunkowości, co zostało już wcześniej podkreślone, jest dostarczanie informacji niezbędnych do podejmowania ważnych decyzji w prawidłowym funkcjonowaniu jednostki. Cel ten zostanie osiągnięty tylko wtedy, gdy uzyskane informacje będą wiernie przedstawiały sytuację finansową i majątkową podmiotu oraz osiągnięty przez niego wynik finansowy.
W dzisiejszych czasach coraz częściej można spotkać się z określeniem kreatywna rachunkowość. Co kryje się pod tym pojęciem? Jak rachunkowość kreatywna wpływa na sprawozdania finansowe i podejmowane decyzje biznesowe oraz jak oddziałuje na wizerunek firmy?
Kreatywna rachunkowość jest określeniem stosunkowo młodym. Początkowo, w największym stopniu, można było ją dostrzec na amerykańskich rynkach inwestycyjnych, a z czasem zaczęła przenikać na rynki światowe, w tym również europejskie. Istota kreatywnej rachunkowości opiera się, m.in. na zniekształcaniu wyników finansowych, w celu korzystniejszego odzwierciedlenia sytuacji przedsiębiorstwa, co z kolei ma swoje odbicie w cenach akcji. Istotą takiego działania jest dbanie nie tylko o pozytywny wizerunek przedsiębiorstwa, ale również o osobiste interesy kierownictwa firmy31.
Jednym z głównych przejawów kreatywnej rachunkowości jest fałszowanie sprawozdań finansowych. Takie działanie polega na świadomym zniekształcaniu obrazu rzeczywistej sytuacji przedsiębiorstwa w wyniku, m.in. stosowania niewłaściwych technik wyceny majątku, pomijania niektórych zdarzeń w ewidencji księgowej. Zasadniczym celem koloryzowania informacji jest, co zostało już podkreślone, przedstawienie firmy w korzystniejszym świetle. Przyczynia się to do łatwiejszego pozyskania środków z rynku pieniężnego czy kapitałowego. Występuje tutaj najczęściej zawyżanie wartości posiadanych przez jednostkę aktywów. Celem fałszowania informacji w sprawozdaniach finansowych może być również sytuacja odwrotna, a więc przedstawienie firmy w gorszym świetle. Objawem tego jest, np. zaniżanie osiągniętego wyniku finansowego, aby w przyszłości wykazać dynamikę wzrostu lub osłabić żądania zatrudnionych osób dotyczące podwyższenia wynagrodzeń. W rzeczywistości najczęściej występuje jednak sytuacja przedstawienia przedsiębiorstwa w korzystniejszym obrazie32.
30 Artykuł opublikowano w „Rzeczpospolitej”: http://prawo.rp.pl/artykul/SSS444.htnA.A9.03.20l3.
31 H. S. Tuszyński, J. Piotrowski, Kreatywna rachunkowość i jej skutki po pięciu latach, http://globaleconomy.pl/content/view/1629/10/. dostęp 15.04.2013 r.
32 W. Wąsowski, Kreatywna rachunkowość, fałszowanie sprawozdań finansowych, Difin, Warszawa 2005, s. 9.
12