W SPRAWIE BIBLJOTEKI NARODOWEJ 39
polskich bibljotek państwowych. Bo jeżeli dojdzie do skutku taki podział pracy między temi bibljotekami, o jakim mówiliśmy w poprzednim ustępie, to siłą faktu będzie rzeczą konieczną, by każda z nich wiedziała, jakie dzieła zostały nabyte przez inne. Instrumentem informacyjnym w tym względzie byłby właśnie kumulatywny katalog ich przybytków. Należałoby dążyć do tego, by ten katalog był ogłaszany drukiem, na wzór akcesyjnego katalogu bibljotek szwedzkich (Sveriges Offentliga Bibliotek. Acces-sionskatalog). Rzecz nie wydaje się beznadziejna nawet na nasze stosunki finansowe, jeżeli wspomnimy, że swojego czasu, * za dyrektury K. Estreichera, mógł się ukazywać drukowany katalog przybytków samej tylko Bibljoteki Jagiellońskiej.
Jeszcze mniej trudności powinnaby nastręczyć realizacja drugiego pilnego dezyderatu, a mianowicie zorganizowanie biura informacyjnego. Oczywiście, byłoby przedwczesnem projektowanie go na wzór tak udoskonalonego instrumentu poszukiwań, jakim jest Auskunftsbureau pruskiej Bibljoteki Państwowej. Na początek chodziłoby raczej o instytucję, do której mogliby się zwracać uczeni, głównie zagraniczni, po informacje ogólne o zasobności zbiorów polskich w tych kierunkach, jakie ich interesują, któraby dalej drogą korespondencji mogła czynić w bibljo-tekach polskich takie poszukiwania bibljograficzne, jakie proszącemu o nie byłyby potrzebne. Wiadomo, że akcję za zorganizowaniem we wszystkich państwach tak pojętych biur informacyjnych rozpoczął nie tak dawno paryski Institut International de Cooperation Intellectuelle; do niego możnaby się zwrócić o pomoc, nawet finansową, na ten cel, zresztą biuro takie mogłoby pokrywać swoje wydatki z opłat za udzielanie informacyj.
A z czasem mogłoby się ono podjąć opracowania generalnego katalogu polskich bibljotek państwowych; ale to już zostawmy na później.
III.
Jakie najbardziej aktualne wnioski wyłaniają się z niniejszego referatu? Chcę je teraz ująć pod postacią następujących tez i postulatów:
1. Polska Bibljoteka Narodowa w Warszawie powinna powstać jak najrychlej. Cały ciężar jej uruchomienia i zorganizowania nie może spoczywać na Wydziale Bibljotek w Minister-