4380217401

dane liczbowe z przeszłości, które mają stanowić podstawę projekcji przyszłych zamierzeń, zdarzeń, inwestycji i strategii spółek prawa handlowego.

Analizując specyficzne warunki panujące w przemyśle hutniczym nie można zgodzić się z ogólnymi definicjami ryzyka proponowanymi przez autorów, uwzględniającymi wyłącznie negatywny aspekt ryzyka. Przykładowo, T. Karczmarek określa ryzyko jako „możliwość zaistnienia niepowodzenia, a w szczególności możliwością zaistnienia zdarzeń niezależnych od działającego podmiotu, których nie może on dokładnie przewidzieć i nie może w pełni jej zapobiec, a które - przez zmniejszenie wyników użytecznych i/lub przez zwiększenie nakładów - odbierają działaniu zupełnie lub częściowo cechę skuteczności, korzystności lub ekonomiczności” [39, s. 16-41; 43-101]. Pojęcie to wiązane jest więc tylko ze stratą, możliwością niepowodzenia, niezrealizowaniem założonego celu, niższym niż zakładano wynikiem przedsięwzięcia. Dla potrzeb niniejszej pracy, w oparciu o przeanalizowaną literaturę, przyjęto definicję uwzględniającą podwójny aspekt ryzyka, jako przyszłego stanu otoczenia lub rozważanego systemu, w którym można zarówno coś stracić jak i zyskać (np. poprzez oszacowanie prawdopodobieństwa określonego wyniku i podjęcie odpowiednich działań anty ryzyka). Należy też zaznaczyć, że o ryzyku możemy mówić, gdy potencjalne straty lub zyski, wynikające z podejmowanego działania, można skwantyfikować.

Jeżeli chodzi o relacje zachodzące pomiędzy ryzykiem a niepewnością, to obie kategoriemwystępują często razem, a bywa że są z sobą utożsamiane. Wydaje się jednak, że każda z tych kategorii oznacza coś innego.

Według F. Knighta [43, s. 233] występuje niepewność mierzalna i niemierzalna, przy czym za ryzyko uważa on niepewność mierzalną, niepewność niemierzalną zaś uznaje za niepewność sensu stricto.

Natomiast wzajemne relacje pomiędzy ryzykiem i niepewnością I. Pfeffer [78, s. 42] ujął w taki sposób: „ryzyko jest kombinacją elementów hazardu (z arab. az-zahr [127] - kostka, gra w kości; ryzyko, ryzykowne przedsięwzięcie, narażanie się na niebezpieczeństwo; gra w karty i w inne gry, w których znaczną lub decydującą rolę odgrywa przypadek) i jest mierzone prawdopodobieństwem; niepewność jest mierzona przez poziom wiary. Ryzyko jest stanem świata; niepewność jest stanem umysłu”.

J. Mikołaj [69, s. 17] pisze, że „ryzyko z reguły definiuje się jako coś niestałego, nieokreślonego, co wiąże się z przebiegiem zjawiska i podkreśla, że ryzyko, niepewność i nieokreśloność są elementem działania człowieka w określonym środowisku. Ryzyko jest związane z działaniem człowieka, niepewność zaś stanem środowiska lub z ograniczonością systemu otoczenia”.

L. Śimak [98, s. 39] ryzyko definiuje jako „ilościowe i jakościowe wyrażenie zagrożenia, stopień lub miara zagrożenia. Jest to prawdopodobieństwo powstania negatywnego zjawiska i jego skutków”.

W socjologii niepewność definiuje się jako pewien stan wynikający z tego, że nieokreśloność stała na początku procesu poznania i będzie stać na całej jego drodze. Pojęcie niepewności łączy się z przypadkowością, używa się go w znaczeniu: zawodność, wątpliwość w stosunku do czegoś lub kogoś. Niepewność wynika tu z rozbieżności między informacją niezbędną do rozwiązania zadania i podjęcia decyzji a informacją posiadaną, „niepewność zwykło się łączyć z sytuacją decydenta, w której zmuszony jest on podjąć decyzję dotyczącą działania bez pełnej informacji o rzeczywistości, w której będzie ono realizowane”. Tak więc niepewność dotyczy podejmowanych decyzji. Niekiedy jednak pojęciu temu nadaje się szersze znaczenie, przez objęcie nim nie tylko decyzji, lecz działań. Służy temu wprowadzony termin niepewności w działaniu, „niepewność w działaniu to sytuacja, gdy nie można określić jakie