4742459787

Najpierw wykreśla się przechodzącą przez środek układu współrzędnych linię przychodów na podstawie iloczynu ilości produktów- wytworzonych i uzyskanych cen sprzedaży. Następnie równolegle do osi odciętych z punktu^ prowadzi się linię kosztów stałych.

Również z punktu A wyprowadza się linię kosztów zmiennych, przy czym kąt jej nachylenia określa wartość tych kosztów przypadającą na jednostkę wyrobu. Przecięcie linii przychodów i linii kosztów zmiennych wyznacza punkt krytyczny X, a rzut tego punktu na oś odciętych stanowi granicę rentowności zakładu, określającą minimalną wielkość produkcji, przy której fabryka zaczyna wypracowywać zysk.

Rys. 1.1. Ruch przychodów i kosztów w przedsiębiorstwie.

zdolność produkcyjna w %

(Źródło: Martyniak Z.: Stanisław Bieńkowski-pionier nauk organizacji i zarządzania. Kraków, TNOiK 1988)

Z kolei w oparciu o badania rynku należy oszacować możliwy do osiągnięcia stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych, oznaczyć ten punkt na osi odciętych i wykreślić równoległą do osi rzędnych aż do przecięcia z linią przychodów. W wyniku tego otrzymujemy punkt C. Przez ten punkt przeprowadzamy równoległą do linii kosztów zmiennych iw rezultacie otrzymujemy na osi rzędnych punkt A_/i określający teoretyczny poziom kosztów stałych gwarantujący, przy rzeczywistych możliwościach sprzedaży, rentowność zakładu. Jeśli od tego teoretycznego poziomu kosztów stałych odejmiemy wszystkie składniki rzeczywistych kosztów stałych, które nie mogą ulec zmianie, otrzymamy wartość oprocentowania kapitału, którego możemy się spodziewać w tych warunkach.

16