4742459818

zakazał stosowania przez Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń Ergo Hestia S.A. w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o następującej treści:

„Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia nastąpi po potrąceniu kosztów manipulacyjnych w wysokość/' 20% zwracanej składki

Z uwagi na fakt, iż postanowienie to było stosowane w dwóch różnych o.w.u. zostało one wpisane odrębnie do rejestru klauzul abuzywnych, odpowiednio pod nr 1242 i 1243.

Zdaniem powoda postanowienie to wypełniało dyspozycję przepisu art. 385¹ § 1 k.c. oraz art. 385³ pkt 17 k.c. Dotyczyło przypadku zwrotu składki w razie odstąpienia od umowy przez ubezpieczającego, o którym mowa w art. 812 § 4 k.c. Przewidziane przez ten przepis prawo do odstąpienia od umowy miało chronić konsumentów przede wszystkim przed podjętymi pochopnie decyzjami o zawarciu umowy ubezpieczenia. Zdaniem powoda, w przypadku odstąpienia od umowy ubezpieczenia zakład ubezpieczeń nie może pobierać od ubezpieczającego żadnych opłat manipulacyjnych. Zapisy umowne przewidujące pobranie tej opłaty za odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie znajdowały żadnego uzasadnienia i były głęboko niesprawiedliwe. Możliwość odstąpienia od umowy została ograniczona, gdyż wiązała się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów. Ponadto prawo do potrącenia opłaty manipulacyjnej przysługiwało wyłącznie jednej stronie umowy, tj. zakładowi ubezpieczeń. Jeżeli to zakład ubezpieczeń rozwiązał umowę, konsumentom nie przysługiwały analogiczne uprawnienia. W ocenie Prezesa UOKiK pozostawało to w sprzeczności z zasadą równego traktowania stron. Konsekwencją przyjęcia, iż zachwiana została równowaga kontraktowa stron, było uznanie, iż pobieranie przez zakład ubezpieczeń opłaty manipulacyjnej od konsumenta za odstąpienie od umowy kształtowało jego prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Z kolei ograniczenie prawa konsumentów do odstąpienia od umowy poprzez ustanowienie opłaty manipulacyjnej naruszało w sposób rażący ich interesy ekonomiczne. Dodatkowo, potrącana opłata manipulacyjna była ustalona jako odpowiednia część zwracanej składki bez zaznaczenia limitu kwotowego. W przypadku kiedy konsument zapłacił z góry za kilka okresów ubezpieczenia, a następnie odstąpił od umowy, opłata ta mogła okazać się bardzo wysoka, co z kolei należało kwalifikować ją jako rażąco wygórowane odstępne.

Zdaniem pozwanego stosowanie opłat manipulacyjnych wynikało z komercyjnego charakteru działalności zakładu ubezpieczeń. Z tego rodzaju działalnością związane są koszty jej prowadzenia. Są to koszty administracyjne, pośrednictwa ubezpieczeniowego, reasekuracji, lokowania środków. W przypadku rozwiązania lub odstąpienia od umowy

14