4742459826

staranności i skutki zaniedbania w tym zakresie stanowiło dopełnienie art. 818 k.c. Nie mogło być zatem oceniane jako niedozwolone.

W ocenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanowienie to kształtowało warunki odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Nie wiązało przyczyny niedochowania przez konsumenta aktów staranności ze skutkiem w postaci niemożności ustalenia odpowiedzialności lub zwiększenia się rozmiarów szkody. W przypadku wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego zapis ten stawiał ubezpieczyciela w wyraźnie lepszej sytuacji od konsumenta. Łatwo można było wyobrazić sobie sytuację, w której zakład ubezpieczeń nie ponosząc negatywnych skutków niedochowania przez drugą stronę umowy aktu staranności, odmówiłby, i to co do zasady, przyznania odszkodowania. Prowadziłoby to do zatrzymania odszkodowania, mimo wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem oraz ustalenia osoby ponoszącej odpowiedzialność cywilną i rozmiaru szkody, która nie zwiększyła swoich rozmiarów. Przedstawiona hipotetycznie sytuacja, znajdująca pełne podstawy w zakwestionowanym postanowieniu, naruszała, w ocenie SOKiK, dobre obyczaje, które w stosunku ubezpieczenia powinny być oparte na zasadzie zaufania co do rzetelności działania ubezpieczyciela jako instytucji finansowej. Rzetelność ta stała pod znakiem zapytania, gdy ubezpieczyciel posiadający niewątpliwie przewagę kontraktową nad ubezpieczającym przyznaje sobie w o.w.u., choćby nawet w niewielkim zakresie, prawo podejmowania obiektywnie nieuzasadnionych, arbitralnych decyzji, niepowiązanych w żaden sposób ze związkami przyczynowo-skutkowymi, których następstwem jest ubezpieczony wypadek losowy. W takiej sytuacji odmowa wypłaty całości lub części odszkodowania godziła w cel umowy ubezpieczenia, jakim jest dla ubezpieczającego zniwelowanie niekorzystnych skutków zdarzeń losowych i stanowiła o jego rażącym pokrzywdzeniu. W tym stanie rzeczy postanowienie to, w ocenie SOKiK, wyczerpywało treść ogólnej definicji niedozwolonego postanowienia umowy takiego wzorca, o której mowa w art. 385¹ § 1 k.c.¹ Przyznawało zakładowi ubezpieczeń jednostronne uprawnienie do zmiany bez ważnych przyczyn istotnych cech świadczenia poprzez zmniejszenie wysokości odszkodowania lub odmowę jego wypłaty, co wyczerpywało znamiona klauzuli abuzywnej z art. 385¹ pkt 19 k.c.²

3

1

   Art. 385¹ § 1 k.c.: Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go. jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

2

   Art. 385¹ pkt 19 k.c.: W razie wątpliwości uważa się. że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które przewidują wyłącznie dla kontrahenta konsumenta jednostronne uprawnienie do zmiany, bez ważnych