4742460291

1141 Akademickie perły techniki

Wtogf d eon m£

położeniem wiązek antenowych genero

Zespół Badawczy Radiolokacji (ZBR) funkcjonuje w strukturze organizacyjnej Instytutu Radioelektroniki (IRE) Wydziału Elektroniki (WEL) WAT. Prowadzone przez lata prace naukowe zaowocowały powstaniem silnego zaplecza badawczego dla krajowego przemysłu radiolokacyjnego w dziedzinie układów detekcji sygnałów i estymacji ich parametrów oraz procedur ekstrakcji informacji.

Wiele opracowanych metod i oryginalnych rozwiązań układowych oraz systemowych znalazło zastosowanie w produkowanych w kraju radarach. Prace te były i są wykonywane m.in. w ramach zadań statutowych, projektów badawczych przyznawanych w drodze konkursu przez KBN oraz w ramach projektów zamawianych przez MON, krajowy przemysł obronny lub inne ośrodki. Przykładem dobrej kooperacji jest trwająca od kilkunastu lat owocna współpraca ZBR z Przemysłowym Instytutem Telekomunikacji (PIT). Na szczególną uwagę zasługuje jesień 1992 r„ kiedy to zaistniała możliwość włączenia się ZBR do rozpoczętych w PIT prac nad pionierskim, nie tylko w skali kraju, projektem mobilnego radaru trójwspółrzędnego (3D), w którym po raz pierwszy w Polsce zastosowano dwuwymiarowe elektroniczne sterowanie

wanych w nieruchomym mechanicznie systemie antenowym w postaci szyku fazowanego (zdj. I). W efekcie tej działalności opracowano oraz przebadano unikatowy wówczas w skali kraju system przetwarzania sygnałów z wykorzystaniem banku filtrów dopplerowskich. Ponadto opracowano i przebadano oryginalne metody pomiaru współrzędnych kątowych dete-kowanego metodą sekwencyjną obiektu i obliczenia jego jednoznacznej prędkości radialnej, co nadało temu urządzeniu cechy radaru impulsowo-dopplerowskie-go. Warto dodać, że realizując ten doskonały z punktu widzenia wyzwań badawczych temat, bodajże jako pierwsi w Polsce w 1995 r. zaproponowaliśmy kompleksową realizację wyrobu w wersji, która obecnie jest modna w skali światowej, i którą określa się mianem radaru programowego (Software Defined Radar).

Współpraca ZBR z PIT zasługuje na szczególne podkreślenie. Właśnie w produkowanych przez PIT radarach w największym stopniu wykorzystywane są wyniki naszych badań (zdj. 2, 3 i 4). W ZBR realizowane są też teoretyczne i doświadczalne badania nad konstrukcją mikrofalowych, akustoelektronicznych detektorów gazów. Wraz zespołem badawczym z Instytutu Chemii WAT opracowano wiele oryginalnych modeli laboratoryjnych, zdolnych do wykrywania różnych związków chemicznych w powietrzu, w tym także fosforoorganicznych bojowych środków trujących (zdj. 5). Prace te są kontynuowane w kierunku uzyskania czujników zdalnych (teledetekcyjnych) i koncentrują się

na uzyskaniu odpowiedniego stopnia ich miniaturyzacji.

Prowadzone obecnie w ZBR badania dotyczące sygnałów radarowych obejmują takie zagadnienia, jak: synteza i kompresja sygnałów z wewnątrzimpulsową modulacją lub manipulacją, filtracja sygnałów z zakłóceń oraz ich detekcja, kojarzenie wykryć oraz estymacja parametrów obiektów wykrytych przez radar, problemy zarządzania zadaniami i zasobami radaru. Od współczesnego radaru oczekuje się aby był on „cichy” (LPI - Low Probability of Intercept), co sprowadza się do postulatu WIDZIEĆ I NIE BYĆ WIDZIANYM. Dlatego nasze prace dotyczą optymalizacji odbioru słabych sygnałów - ech radarowych. Badania realizowane są najczęściej komputerowo, metodą symulacji z wykorzystaniem matematycznych modeli sygnałów oraz układów ich przetwarzania. Do przetwarzania sygnałów i informacji, oprócz metod klasycznych, zespół stosuje nowoczesne narzędzia, takie jak teoria filtracji nieliniowej oraz metody sztucznej inteligencji. W ramach tych prac wykonano szereg programowych narzędzi badawczych i aplikacji użytkowych, w tym m.in.: pakiet oprogramowania do projektowania banków filtrów cyfrowych dla systemów MTD, przestrzenny model sygnału echa radarowego, neuronowy ekstraktor współrzędnych, zintegrowany zestaw pomiarowy do rejestracji ech radarowych i ich analizy czasowo-częstotliwościowej, pakiet narzędzi programowych do badania właściwości sygnałów radarowych.    H

Istotne w aspekcie kontaktów między- 5 narodowych ZBR było rozpoczęcie w maju    j*>

2000 r. współpracy naukowo-badawczej g z Ecole Nationale Superieure des Telecom- n munications de Bretagne (ENSTB), Brest, = Francja. ENSTB (od 1 stycznia br. obowią- '% żuje nowa nazwa: Telecom BRETAGNE) < jest uczelnią typu politechnicznego ukie- 2.