490574427

Materiał nr 1 dla ucznia

Zgodnie z tradycyjnymi założeniami przedsiębiorstwo gromadzi rzeczowe składniki majątkowe poprzez nabywanie ich na własność w celu zapewnienia sobie możliwości ich użytkowania. Oznacza to konieczność dysponowania własnymi lub obcymi kapitałami niezbędnymi na sfinansowanie nabywanego na własność majątku. Jednak już w latach 60-tych ubiegłego wieku rozwinęła się w wielu krajach na znaczną skalę rezygnacja z nabywania na własność obiektów majątku trwałego na rzecz ich wynajmu, zapewniającego prawo użytkowania na zasadach tzw. leasingu.

Leasing oznacza upoważnienie przez właściciela składników majątkowych - udzielone na podstawie umowy określonemu przedsiębiorstwu - do użytkowania tych składników w ustalonym okresie w zamian za uzgodnione ratalnej opłaty.

Przy umowie leasingu występują dwie strony:

•    leasingodawca, który jest właścicielem majątku, przekazywanego do użytkowania innej osobie (przedsiębiorstwu); jest on określany w polskim ustawodawstwie jako „finansujący”,

•    leasingobiorca, tj. osoba (przedsiębiorstwo) wynajmująca od leasingodawcy rzeczowe składniki majątkowe w zamian za opłaty wnoszone na jego rzecz; jest on użytkownikiem składników majątkowych bez przejęcia praw własności, zachowywanych przez leasingodawcę; jest on określany w polskim ustawodawstwie jako „korzystający”.

Na mocy ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. nr 74, poz. 857) od 9 grudnia 2000 r. obowiązują w Polsce precyzyjne przepisy dotyczące umowy leasingu. Przez włączenie do Kodeksu cywilnego przepisów dotyczących leasingu, umowy tego rodzaju są umowami nazwanymi. Przyjęta w Kodeksie cywilnym definicja leasingu nawiązuje zarówno do tej, która jest zawarto w konwencji UNIDORIT o międzynarodowym leasingu finansowym, sporządzonej w Ottawie w 1988 r. jak i do polskiej praktyki.

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się nabyć rzecz na warunkach określonych w tej umowie i oddać ją korzystającemu do użytkowania albo użytkowania i pobierania pożytków przez czas oznaczony. Na podstawie tej samej umowy korzystający zobowiązany jest do zapłaty finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenia pieniężnego, równego co najmniej cenie nabycia rzeczy.

W praktyce wykształciły się dwie zasadnicze formy leasingu, tj. operacyjny i finansowy. Leasing operacyjny, zwany również usługowym, obejmuje z reguły okres umowy o korzystaniu ze składnika majątkowego stosunkowo krótki, a przede wszystkim krótszy od okresu ekonomicznego zużycia tego składnika. Jednocześnie leasingodawca ma prawo odstąpić od umowy, jeżeli dalsze użytkowanie wynajmowanego obiektu okaże się zbędne. Przy tym typie umowy nie tylko koszty amortyzacji, ale także remontów obiektu, konserwacji oraz podatków i ubezpieczeń ponosi z reguły leasingodawca i są one wkalkulowane w opłaty obciążające leasingobiorcę. Opłaty leasingowe od danego użytkownika, pobierane od nowych obiektów, nie mogą przy tym pokrywać pełnych kosztów inwestycji ze względu na krótszy od żywotności obiektu okres wynajmu. Leasingodawca liczy jednak, że będzie mógł wynająć używany obiekt innej osobie po obniżeniu opłaty lub sprzedać go po korzystnej jeszcze cenie. Leasing finansowy, zwany również kapitałowym lub inwestycyjnym, łączy się z długoterminową umową najmu, zawartą na okres zbliżony w zasadzie do okresu ekonomicznego zużycia obiektu. Leasingodawca nie może odstąpić od umowy. Natomiast odstąpienie leasingobiorcy, przed upływem umowy, łączy się z koniecznością zapłacenia