znaczeniu ogolnym określa się Dk, zas w odniesieniu do konkretnie przyjętej zawartości martenzytu w rdzeniu symbolem D z indeksem określającym tę zawartość (np. D50, D90). Średnica krytyczna zależy od szybkości chłodzenia, dlatego dla ujednolicenia wyników wprowadzono współczynnik intensywności chłodzenia H.
Współczynnik intensywności chłodzenia H.
Współczynnik H określa zdolność ośrodka oziębiającego do odbierania ciepła, jego wartość może zmieniać się od zera do nieskończoności. H = 0 odpowiada idealnemu izolatorowi ciepła, H = oo odpowiada idealnemu ośrodkowi chłodzącemu, to znaczy takiemu, w którym powierzchnia przedmiotu ostygałaby natychmiast do temperatury ośrodka. Najczęściej przyjmuje się, że dla wody H = 1,5 a dla oleju H = 0,3, przy względnym ruchu przedmiotu i cieczy. Intensywności chłodzenia H = oo odpowiada idealna średnica krytyczna, którą oznacza się DO. Stanowi ona bezwzględną (niezależną od intensywności chłodzenia) miarę hartowności stali. Dla rzeczywistych średnic krytycznych (D50, D90) należy podawać współczynnik H, dla którego zostały one wyznaczone, a dla idealnych średnic krytycznych Do -zawartość martenzytu w środku ich przekroju. Najczęściej do oceny hartowności używane są średnice krytyczne półmartenzytyczne, ponieważ dla większości zastosowań praktycznych zawartość 50% martenzytu w środku przekroju jest wystarczająca.
Twardość krytyczna - jest to twardość, która odpowiada strukturze półmartenzy tycznej, tzn. składającej się w 50% z martenzytu i w 50% z innych składników strukturalnych, takich jak bainit, ferryt, perlit Znając twardość krytyczną danej stali można za pomocą próby twardości wyznaczyć głębokość warstwy zahartowanej. Ilościową ocenę hartowności przeprowadza się poprzez wyznaczenie średnicy krytycznej. Średnice krytyczne można wyznaczyć trzema metodami:
• Doświadczalną,
• Obliczeniową,
• Wykreślną.
4