5515044120

Wykłady z pedagogiki. Wypisy z lektur.

funkcjonalny. Opiera się ono na aktualne aktywności dzieci, ujętej w elastyczne ramy organizacyjne w postaci bloków ścieżek, czy tematów wiodących. Bardzo ważną rolę pełni tu język. Oprócz nośnik informacji, środka wyrażania siebie (swych odczuć, opinii), służy też integrowaniu treści, ułatwia łączenie poznania z działaniem. W modelu refleksyjnym przywiązuje się też dużą wagę do wewnętrzne motywacji uczenia się. Jej wzmacnianiu służy ocenianie formatywne (formujące i kształtujące). Promowane jako „ocenianie dla uczenia się” przenika całokształt procesu dydaktycznego. Jest wkomponowane w sytuacje diagnozowania poziomu rozwoju struktur poznawczych i moralnych każdego ucznia w klasie, towarzyszy monitorowaniu uzy skiwanych przez niego postępów, wyznacza klimat rozmów prowadzonych na temat tych postępów zarówno z nim samym, jak i jego rodzicami.(...)'

Uczenie metodą projektów, str. 82-89 (red.)B.D.Golębniak, WSiP, Warszawa 2002 Konstruktywistyczna koncepcja uczenia się

Od wielu lat pedagodzy i rodzice niezadowoleni z przebiegu i efektów tradycyjnej edukacji zadają pytanie: Jak zmienić pracę w szkole, aby odpowiadała potrzebom edukacyjnym każdego dziecka? Poszukiwanie odpowiedzi wywołuje kolejne pytania o szkolę, o przekazywane w niej treści i o samo dziecko. Kim jest dziecko, dla którego opracow uje się i podejmuje strategie wychowania? W tym miejscu warto zatrzymać się nad najprostszymi i oczywistymi stwierdzeniami: Dziecko - uczeń jest człowiekiem, który przechodzi przez kolejne etapy rozwoju fizy cznego, myśli i rozwiązuje problemy w ramach osiągniętych struktur rozwoju poznawczego i moralnego, przeżywa różnorodne stany emocjonalne, a jego codzienne ży cie toczy się w różnego rodzaju interakcjach społecznych. Każdy uczeń ma właściwy sobie logikę rozwojową, według której we własnym tempie osiąga poszczególne etapy rozwoju.

Holistyczne spojrzenie na dziecko, jako psychofizyczną jedność, będącą w drodze, mającą sw oją rozw ojową historię i przyszłość, przenosi uwagę pedagogów z nauczanych treści i wyznaczony ch standardów osiągnięć na konkretną osobę. Idea umieszczenia ucznia w centrum myślenia o szkole powoduje to, iż planowane i podejmowane działania edukacy jne wyznaczane są przez prawa rozwojowe. Nauczycielom potrzebna jest nie tylko znajomość teorii i badań psychologiczno-pedagogicznych, ale przede wszystkim umiejętność ich aplikacji w projektowaniu codziennej pracy szkolnej.

Szukając w psychologii odpowiedzi na pytania o przebieg rozwoju dziecka, spotykamy różne podejścia. Niektórzy psychologowie skoncentrowali się na zrozumieniu zmian rozwojowych, które zachodzą w jednostce (np. J. Piaget), inni śledzili wpływ osób i znaków¹ na procesy uczenia się (np. L. Wygotski), jeszcze inni położyli akcent na społeczne konteksty poznania (np. J. Bruner). Jeżeli nakreślimy mapę czynników istotnie ważnych dla rozwoju człowieka, pojaw ią się slowa-klucze, wśród których umieścimy dojrzew anie, środow isko, aktywność własną, uczenie się, interakcje, motywację.

Nie można pominąć opracowanego przez L. Wygotskiego pojęcia sfery najbliższego rozwoju. Stanowi ją odległość między sferą aktualnego rozwoju (czyli poziomem, na którym dziecko samodzielnie rozwiązuje problemy) a tym, co dziecko potrafi wykonać przy pomocy innej osoby. Każda funkcja psychiczna pojawia się najpierw na planie społecznym, jako działalność zespołowa, a później dopiero jest przekształcana przez dziecko jako jego własna. Ogniwem pośrednim między procesami zewnętrznymi a ich internalizacją są instrumentalne operacje oparte na znakach, wśród których najważniejszą rolę odgrywają słowa. Nieporozumieniem jest bazowanie w nauczaniu na sferze aktualnego rozwoju i dostosowywanie programu do osiągniętych przez uczniów umiejętności. Nauczanie sprzyjające rozwojowi to nauczanie, które wyprzedza rozwój, a planowane działania szkolne dzieci zostają ukierunkowane na te obszary, które dopiero zaczynają się rozwijać i wy magają wsparcia z zewnątrz. W czasie rozwiązywania problemów są one dostępne dla ucznia jedynie podczas współpracy z partnerem. L. Wygotski zaznacza, że osoba uaktywniająca sferę najbliższego rozwoju dziecka pow inna znajdować się na wyższym niż ono poziomie rozwojowym. Stając przed trudnymi zadaniami, uczeń może „zapożyczyć” od swego nauczy ciela dojrzalsze sposoby ich rozwiązywania. Korzystając z modelowy ch zachowań, uczeń dokonuje rekonstrukcji kulturowo

13

1

w opracowaniu pomijamy omówiony przez B.Golębniak emancypacyjny model szkoły

Egzemplarz bezpłatny, do użytku wewnętrznego