- czynniki fizyczne środowiska pracy, np.: hałas, mikroklimat, promieniowanie, niesprawne elementy instalacji elektrycznej, nierówna lub śliska powierzchnia podłogi, uszkodzone narzędzia i maszyny, pożar, wybuch, poparzenie,
- czynniki chemiczne (drażniące, uczulające, toksyczne, mutagenne, upośledzające funkcje rozrodcze),
- czynniki biologiczne - mikro i makroorganizmy roślinne i zwierzęce (np. bakterie grzyby),
- czynniki psychofizyczne - obciążenie statyczne, obciążenie dynamiczne, monotypia, hipokinezja, stres,
Każda praca wiąże się z pewnym ryzykiem tzw. ryzykiem zawodowym. Ocena ryzyka jest dokładną i szczegółową analizą tych elementów, które w miejscu pracy mogą zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę człowiekowi. Pozwala zaplanować działania ograniczające lub eliminujące ewentualne szkodliwości oraz ocenić skuteczności środków zaradczych.
Ryzyko zawodowe - to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy [12, § 2],
Pracodawca jest obowiązany zastosować odpowiednie środki ochrony przed zagrożeniami.
Środki ochrony indywidualnej - to wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu [12, § 2],
Do środków ochrony indywidualnej zalicza się:
- odzież ochronna (np. fartuch, kombinezony), ochrony rąk (np. rękawice),
- ochrony nóg (np. obuwie),
- ochrony słuchu (np. nauszniki),
ochrony twarzy i oczu (np. okulary, przyłbice spawalnicze), sprzęt zabezpieczający przed upadkiem z wysokości (np. szelki).
Środki ochrony zbiorowej - rozumie się przez to środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach, oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego [12, § 2],
Środkami zapobiegającymi zagrożeniu w miejscu pracy są także szkolenia bhp, przeglądy stanowisk pracy pod względem stanu bhp, wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie, ocena ryzyka zawodowego, rozwiązania organizacyjne zmierzające do zmniejszenia uciążliwości pracy.
W celu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ustanowiono także organy nadzór. Konstytucja stwierdza bowiem, iż praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy [6, art. 24].
Organy nadzoru nad warunkami pracy
Nad warunkami pracy nadzór sprawują:
1. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) - jej zadaniem jest sprawowanie kontroli i nadzoru nad przestrzegania prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad bhp.
2. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) - sprawdza jak w środowisku pracy przestrzegane są wymagania higieniczne i zdrowotne oraz czy występujący poziom narażenia nie wpływał negatywnie na pracowników.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10