CCF20091116005 (2)

Podstawowe Czynniki Zagrozi

Środowisku Pracy

Stosunkowo niedawno odkryta pałeczka legionelozy (Legionellci pneumophila) może wywoływać ostrą, nieodzwierzęcą chorobę zakaźną u osób zawodowo narażonych na wdychanie aerozolu wytwarzającego się z ciepłej wody (20 -r 50°C), ścieków łub wilgotnej gleby - typowych biotopów tych bakterii. Opisano przypadki tej choroby m.in. u pracowników elektrociepłowni i platform wiertniczych.

Potencjalnym zagrożeniem dla pracowników oczyszczalni ścieków i kanalizacji miejskiej są również częste w ściekach pałeczki z rodzaju Salmonella.

L

Występujące pospolicie w pyłach organicznych pałeczki Gram-ujemne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego mogą być przyczyną chorób alergicznych. Ponadto wytwarzają one endotoksynę. która może wywoływać choroby o podłożu immunotoksycznym.

Endotoksyna bakteryjna

Endotoksyny są to biologicznie aktywne lipopolisacharydy (LPS), występujące w najbardziej zewnętrznej warstwie ściany komórkowej bakterii Gram-ujemnych.

Efektem działania endotoksyn wdychanych wraz z pyłem jest aktywacja ma-krofagów płucnych, uwalnianie mediatorów reakcji zapalnej, a także zmiany patologiczne śródbionka naczyń płucnych i wzrost przepuszczalności tych naczyń. Następstwem tych procesów może być odczyn zapalny w płucach, gorączka, zaburzenia w wymianie gazów i skurcz oskrzeli. Znamienną zależność między stężeniem endotoksyn w powietrzu a zmniejszeniem wydolności płuc i występowaniem objawów u narażonych osób stwierdzono w różnych środowiskach pracy: w zakładach przemysłu tekstylnego, browarach, chlewniach, zakładach przemysłu paszowego i drobiarskich (rys. 12-1).

Rys. 12-1. Stężenie endotoksyny {X - wyrażone w ng/m³) w powietrzu różnych pomieszczeń produkcyjnych i na różnych stanowiskach roboczych oznaczone testem Limu-lus: Al - obory dla bydła mlecznego, A2 - cielętniki, BI - tuczamie,

B2 - hale porodowe. Cl - śrutow-nik, Dl - czyszczenie ziela majeranku, D2 - czyszczenie liści pokrzywy, D3 - rozdrabnianie szałwii, D4 - paczkowanie liści pokrzywy, El - wyładunek ziemniaków.

£2 - blanszosulfiter (podgrzewanie papki ziemniaczanej), E3 - workowanie skrobi, FI - pryzmowanie sosny, F2 - pryzmowanie jodły, G1 - rębak: pozioma linia wskazuje stężenie endotoksyny proponowane jako norma (200 ng/m³)

Bakterie Gram-dodatnie

Włoskowiec różycy (Erysipelothrix rhusiopathiae) jest chorobotwórczy dla świń.

U ludzi wywołuje przyranne zakażenie skóry, głównie w postaci bolesnego, czerwonego rumienia. Jest to zawodowa choroba masarzy, rzeźników i hodowców trzody. Profilaktyka obejmuje stosowanie rękawic ochronnych i bezzwłoczne opatrywanie wszelkich skaleczeń.    Q