5555240877

Ochrona środowiska nie od początku była przedmiotem regulacji Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskej (dalej: TfUE)¹. Odpowiednie przepisy wprowadzane były do niego stopniowo, począwszy od roku 1986, kiedy to uchwalono Jednolity Akt Europejski², aż do 2007 r. (przyjęto wówczas Traktat z Lizbony³).

Obecnie TfUE odnosi się do problematyki ochrony środowiska w kilku miejscach:

•    Art. 4ust. 2 lit. e Traktatu stanowi, że działalność Unii obejmuje m.in. dziedzinę środowiska.

•    Najbardziej rozbudowane i szczegółowe przepisy dotyczące ochrony środowiska znajdują się w art. 191 - 193 TfUE (dane art. 174-176 TWE), tj. w tytule XX „Środowisko naturalne”(dawny tytuł XIX TWE) umieszczonym w części trzeciej TfUE, zatytułowanej „Polityki i działania wewnętrzne Unii”. Przepisy te, a konkretnie art. 191 ust. 2 (dany art. 174 ust. 2 TWE), formułują pięć spośród podstawowych zasad wspólnotowego prawa ochrony środowiska: zasadę prewencji, zasadę przezorności, zasadę zanieczyszczający płaci, zasadę wysokiego poziomu ochrony oraz zasadę usuwania szkód u źródła.

•    Bardzo istotny dla ochrony środowiska jest również przepis art. 11 TfUE (dawny art. 6 TWE), który stanowi, że: Przy ustalaniu i realizacji polityk i działań Wspólnoty w szczególności w celu wspierania stałego rozwoju, muszą być brane pod uwagę wymogi ochrony środowiska naturalnego. Przepis ten wprowadza zatem zasadę integracji polityki ochrony środowiska z politykami sektorowymi.

•    Art. 114 ust. 3 TfUE (dany art. 95 ust. 3 TWE) nakłada na Komisję obowiązek, aby we wszystkich swoich propozycjach legislacyjnych dotyczących m.in. ochrony środowiska przyjmowała jako podstawę wysoki poziom ochrony.

Niezwiązany bezpośrednio z ochroną środowiska, ale istotny również w tym aspekcie jest przepis art. 15 TfUE (dawny art. 255 TWE), przyznający wszystkim obywatelom Unii

5

1

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z dnia 25 marca 1957 r. (tekst jedn.: Dz. Urz. WE C 83 z 30.3.2010, tekst pierwotny: Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864)

⁵    Jednolity Akt Europejski - (Dz. Urz. WE L 169 z 29.06.1987 r., tekst pierwotny: Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864)

2

   Jednolity Akt Europejski - (Dz. Urz. WE L 169 z 29.06.1987 r„ tekst pierwotny: Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864)

3

   Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r. (Dz. Urz. WE C 306 t. 50 z 17.12.2007).

Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2010