5555241345

15

usytuowanych punktów. Natomiast nawiasach podane są rezultaty wyrównania, gdzie usunięte zostały 4 obserwacje kątowe na odległy punkt II klasy. Wyniki otrzymano ciągle zadowalające, ale jednak dużo gorsze od pierwotnego wyrównania. Niech w tym miejscu powiedzą jak skonsumować te dodatkowe kąty dla podniesienia dokładności, ci którzy boczą się na metodę ścisłą.

Rysunek 10 to prawie klasyczny ciąg, niemożliwy jednak do klasycznego wyrównania. Metoda ścisła załatwia problem bez pudła, wykorzystując wszystkie obserwacje. Z kolei rysunek 11 to rzeczywiście klasyka, która wyliczona w sposób przybliżony informuje nas, że odchyłka liniowa przekroczyła dopuszczalną, co u niejednego wzbudzi chęć lekkiego „naciągnięcia” danych dla uzyskania odchyłki właściwej, natomiast ten sam ciąg przeliczony metodą ścisłą wprowadzi nas w stan absolutnego zadowolenia, ponieważ okazało się, że dwa środkowe punkty ciągu mają błędy średnie grubo poniżej dopuszczalnej wartości 0.20m.

6.Wnioski i uwagi końcowe

Jest sprawą wysoce zastanawiającą, dlaczego na robotach małych i średnich, które dominują w strukturze realizowanych zleceń, konstrukcje pomiarowe wyrównywane są tak rzadko metodą ścisłą, przecież wszyscy inżynierowie niezależnie z jakiego ośrodka akademickiego w kraju się wywodzą, to „wychodzą z rąk” samych znakomitości w zakresie rachunku wyrównawczego. Odnośnie średniego i starszego pokolenia geodetów częściowe wytłumaczenie tego stanu opisane jest na wstępie. Natomiast młodsze pokolenie geodetów niezbyt ekspansywnie stosuje metodę ścisłą, ponieważ jak się wydaje nie dość dobitnie teoria rachunku wyrównawczego zostaje przekładana na praktykę jej stosowania, gdzie oprócz walorów podnoszenia kultury technicznej powinny być uwypuklane aspekty ekonomiczne jej stosowania. Poligonizacja powinna być przedstawiana jako szczególny przypadek sieci kątowo-liniowych, do wyłącznego wyrównania metodą ścisłą. Tak jak GPS odstawił do lamusa triangulację, tak powszechna możliwość obliczeń konstrukcji pomiarowych metodą ścisłą, przy pomocy komputerów o niewielkich nawet parametrach technicznych powinna odstawić do lamusa poligonizację jako taką. Prawie cztery lata temu w apelowałem na łamach Przeglądu Geodezyjnego [6] o wyrównywanie osnów pomiarowych wyłącznie metodą ścisłą. Proponowałem wydanie specjalnego numeru PG, gdzie przybliżyłoby się zapomniane zagadnienia z rachunku wyrównawczego i przedstawiło korzyści z jego stosowania. Inicjatywa nie spotkała się z zainteresowaniem. Mając jednak na uwadze ilość dni, które były mi potrzebne do napisania niniejszego artykułu i biorąc pod uwagę moje zmagania z tym co przemycić do niego z kilkuset stronicowych opracowań znanych autorów, aby był choć trochę strawny przez geodetów praktyków nie dziwię się, że temat nie został podjęty przez nikogo. Mam nadzieję, że miesięcznik GEODETA programowo unikający artykułów z wzorami zrobi jeszcze jeden wyjątek propagując piękną ideę, aby praktyczny już rachunek wyrównawczy trafił „pod strzechę” każdego geodety, o czym marzył jeszcze przed II wojną światową Profesor Stefan Hausbrandt.

Kończąc, wypada zauważyć, że w latach sześćdziesiątych pojawiła się nowa tendencja w rozwoju metod opracowywania sieci geodezyjnych [15] i [1] co nazywa się współczesnym rachunkiem wyrównawczym. Nie zawsze model matematyczny jest linearyzowany [3], jak w niniejszym artykule kąt (6) i bok (14), oraz nie zawsze jest to metoda najmniejszych kwadratów. Nie znam się na tym, ale jakiekolwiek rozwiązanie zaproponowane będzie praktyce , musi ono uwzględniać stan dotychczasowy realizowany według obowiązujących instrukcji.

LITERATURA