skanuj0059 (15)

120 EUDAJMONOLOGIA CZYLI NAUKA O ( III I SA ZI;śtiU CZł < >\MI

W omawianym więc zagadnieniu istotną rolę pełnią trzy pojęcia: Bóji dobra przygodne oraz warunek konieczny i wystarczający. Chociaż są i* pojęcia zasadniczo znane, to jednak wiążą się z nimi pewne aspekty, któin warto chociażby pokrótce dokładniej omówić.

Objaśnienie pojąć

a) Dobra przygodne

Przy omawianiu tego pojęcia za punkt wyjścia posłuży tradycyjna kl • syfikacja dóbr przygodnych.

Wyróżnia się w niej najpierw tzw. dobra zew nętrzne (bona e.x terna) om I dobra wewnętrzne (bona interna). Przez dobra zewnętrzne rozumie się i* dobra, które istnieją niezależnie od człowieka. Odwrotnie przedstawia »n sprawa z dobrami wewnętrznymi. Przedstawiają one odpowiednie z.ih¹ i właściwości samego człowieka, przynależą do jego psychofizycznej kon stytucji.

Dobra zewnętrzne dzieli się z kolei na tzw. dobra osoby (bona />« »• nae) oraz dobra losu (bona fortunae). Do dóbr osoby zalicza się te. kin afirmują jej własne osobowe wartości, a więc np w-olność osobistą, sław ■ zaszczyty i wyróżnienia, powodzenie itp. Dobra losu określają pi - • wszystkim zewnętrzne warunki bytowania człowieka, jak np. bogaii * • materialne warunki życia, dobra nauki, kultury i sztuki, wartości praw i i piękna, wartości moralne, pozycja i wpływy społeczne itd.

Również wśród dóbr wewnętrznych wyodrębnia się dwie grupy, «/* dobra fizyczne (bona corporis) oraz dobra duchowe (bona animae)

Dobra fizyczne doskonalą człowieka pod względem cielesnym. Skład ją się więc na nie zdrowie, siła fizyczna i różne sprawności ciała, uroda

Dobra duchowe dotyczą znowu psychicznej sfery osobowego życia • wieka i dlatego obejmują takie wartości, jak inteligencja, wiedza, pi.«« charakter, wielorakie uzdolnienia artystyczne i inne.

Naszkicowany schemat nic rości sobie pretensji do wyczerpują ■ przedstawienia rzeczywistości. Chodzi w' nim raczej o zebranie, w nu *• możności, obszernego materiału ilustracyjnego i jego przejrzyste uje ażeby w ten sposób lepiej zobrazować ogół dóbr, których osiągnięcie im łoby stanowić kres dążenia człowieka do szczęścia. To nagromadzenie d.' należy jednak rozumieć jako wizję odpowiedniego optymalnie urząd -go świata, zdolnego dzięki temu przezwyciężyć podstawową antym

i •. i»,',/ystcncji. W tym bowiem założeniu czyni on zadość wymogom •i.it-i/ncgo i wystarczającego zarazem do urzeczywistnienia szczę-

• •« iłmkotudcgo.

I*» Warunek konieczny i wystarczający szczęścia doskonałego

/ i lei wyjaśnić należy sens terminu: warunek konieczny i wystarczali . •/<. escia doskonałego.

s nawianym zagadnieniu przez warunek konieczny szczęścia do-•». • • t« k«> rozumie się to dobro, czy też. zbiór dóbr, którego brak pozbawia ..i •*nk.t s/częścią doskonałego, chociażby posiadał on wszystkie inne

i i musi w arunek w ystarczający szczęścia doskonałego oznacza 4hI*o /ględnic zbiór dóbr, którego posiadanie daje człowiekowi szczę-I .m de. nawet gdyby mu zabrakło wszystkich innych dóbr.

) t )sn|gnięcie Boga

l ...nu len można zastąpić wyrażeniem „zjednoczenie z Bogiem”. Ozna-

........polonie się człowieka z Bogiem już nie za pośrednictwem pojęć

/nvcłi czerpanych przez rozum z bytów przygodnych, ale zcspole-■I i .miiijucc się na drodze poznania Boga w pojęciach udzielanych czło-. i i pi •••/ Boga w inny, doskonalszy sposób oraz realizującej się w tym

i •i*.........łuści. Jest to zatem osiągnięcie Boga czysto duchowe, intclck-

i ..i.....Militywnc, niemniej jednak zawarte w granicach możliwości ludz-

ponieważ dokonuje się mimo wszystko pośrednio za pomocą •.. .lnu li intelektualnych obrazów Boga.

• Hi|. ..u nie podstawowych terminów stwarza dogodną podstawę do ••■•••..ii . a niia odpowiedzi na pytanie, która z trzech możliwych kategorii

> i....... i ostateczny cel człowieka zapewniający mu jako w^farunck ko-

....... . u v starczający używanie szczęścia doskonałego: dobra doczesne,

pMtgiNin dobra egzystencji pozagrobowej czy też Bóg. Zaczynający się .. /n i i/a do wykazania, że tylko Bóg jest jedynym dobrem, które , i. • i i / ispokoić bez reszty dążenie człowieka do dobra i dać mu pcl-•i« mi la Wszystkie inne dobra niezależnie od egzystencjalnego statu-

......«ię znajdują, nie są zdolne odpowiedzieć w pełni podstawo-

.. i, . niom człowieka. Ich rola polega na tym, że stopniowo doskona-• i k.i w życiu doczesnym przysposabiają go do osiągnięcia celu i. ,•••. w egzystencji zaś pozagrobowej pełnią ewentualnie rolę wtór-