Kluge P.D., Kużdowicz D, Kużdowicz P., Materiały do zajęć z przedmiotu „Rachunkowość zarządcza" 5
Kosztem, które nie jest nakładem (kosztem dodatkowym) jest:
- koszt kalkulacyjny nie związany z żadnym nakładem (np. kalkulacyjne wynagrodzenie przedsiębiorcy);
- koszt kalkulacyjny, odzwierciedlający równomierny rozdział nieregularnego zużycia wartościowego (np. kalkulacyjne ryzyko: jak np. świadczenia gwarancyjne, braki lub straty magazynowe);
- koszt kalkulacyjny przewyższający nakłady (np. odpisy kalkulacyjne).
Kosztom, które równocześnie są nakładami (koszty podstawowe = nakłady celowe) odpowiada zużycie wartościowe niezbędne do produkcji wyrobów i świadczenia usług (np. surowce, odpisy amortyzacyjne, płace bezpośrednie, usługi obce).
Związek pomiędzy wydatkiem i kosztem6:
- czasowa rozbieżność - (różnica czasowa pomiędzy zapłatą a zużyciem składników majątku)
- nie wszystkie koszty są wydatkami (np. amortyzacja)
- nie wszystkie wydatki są kosztami (spłata kredytu, zakup środków trwałych)
1.4.2. Kryteria klasyfikacji kosztów
Klasyfikacja kosztów związana jest z różnymi danymi, które odbiorca informacji (wewnętrzny i zewnętrzny) chce uzyskać. Celom sprawozdawczym może służyć podział kosztów według rodzaju kosztów i funkcji zakładowych, celom decyzyjnym - podział według rodzaju rozliczeń czy zależności od zmiany wielkości rozmiaru działalności. Wybór sposobu podziału kosztów uzależniony jest również od wymogów prawnych. Stąd też koszty dzieli się według:
• rodzaju kosztów - amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty (podział kosztów według ich pochodzenia albo według rodzaju zastosowanych czynników produkcyjnych);
Przykład: zużycie materiałów, podatek od nieruchomości, ubezpieczenia majątkowe
1. funkcji zakładowych (MPK) - koszty działalności podstawowej, pomocniczej, sprzedaży i ogólnego zarządu (koncentracja uwagi na organizacyjnym podziale przedsiębiorstwa na stanowiska kosztów czyli miejsca powstawania kosztów);
Przykład: Zużycie materiałów w MPK Produkcja, koszty wynagrodzeń pracowników administracyjno-biurowych w MPK Zarząd
• rodzaju rozliczeń - koszty bezpośrednie i ogólne (dotyczy sposobu rozliczania kosztów na obiekty kalkulacyjne, nośniki kosztów);
Przykład: koszty bezpośrednie (zużycie materiałów, robocizna bezpośrednia), koszty ogólne (wynagrodzenie pracowników biurowych, koszty sprzedaży, koszty ogólnego zarządu)
6 Czubakowska K. i inni, Podstawy rachunkowości zarządczej, PWE2006, s. 38 © Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Uniwersytet Zielonogórski 2007