5826503961

Kluge P.D., Kużdowicz D, Kużdowicz P., Materiały do zajęć z przedmiotu „Rachunkowość zarządcza” 9

2. Tradycyjny rachunek kosztów

2.1.    Rachunek kosztów w układzie rodzajowym

Rachunek kosztów w układzie rodzajowym ujmuje wszystkie koszty, jakie powstają w przedsiębiorstwie w związku z zakupami, magazynowaniem, wytwarzaniem oraz zbytem (sprzedażą) wyrobów i usług przedsiębiorstwa w jednym okresie obrachunkowym.

Rachunek ten charakteryzuje grupowaniem wszystkich kosztów poniesionych w danym okresie według rodzaju kosztu.

W zależności od przyczyny powodującej koszty wyróżnia się następujące rodzaje kosztów:

-    amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

-    zużycie materiałów i energii (surowce, materiały pomocnicze, materiały eksploatacyjne);

-    usługi obce (np. koszty napraw, usług transportowych, łączności, najmu);

-    podatki i opłaty (np. od nieruchomości, transportowy, opłaty sadowe i notarialne)

-    wynagrodzenia (robocizna bezpośrednia, wynagrodzenia, umowy zlecenia i o dzieło);

-    ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia (emerytalne, rentowe, wypadkowe, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz inne świadczenia na rzecz pracowników)

-    pozostałe koszty rodzajowe (np. ubezpieczenie mienia, reklama, podróże służbowe)

Rachunek kosztów rodzajowych wykorzystywany jest głównie w sprawozdawczości finansowej m.in. do sporządzenia rachunków zysków i strat w wariancie porównawczym.

2.1.1.    Amortyzacja

Amortyzacja oznacza rozłożenie wartości na pewien okres. Można ją podzielić na amortyzację bilansową i kalkulacyjną.

Rodzaj	Amortyzacja bilansowa	Amortyzacja kalkulacyjna
Cel	Wycena środków trwałych (ŚT) Sporządzanie bilansu	Rzeczywista wycena środków trwałych
Okres	Na podstawie stawek amortyzacyjnych wg klasyfikacji rodzajowej ŚT Amortyzacja kończy się z upływem okresu użytkowania	Odpisy dokonywane są tak długo, jak długo używane są ŚT, również wtedy, gdy upłynie szacunkowy okres użytkowania
Zadanie	Utrzymanie nominalnego kapitału Odpisy jedynie w wysokości pierwotnej wartości nabycia.	Utrzymanie substancji kapitału Należy osiągnąć wartość nabycia nowego ŚT e miejsce tego, dla którego dokonywane są odpisy

Tab.2 Zestawienie odpisów kalkulacyjnych i bilansowych (Źródło: Wernecke H. J., Podstawy..., s. 43)

W rachunkowości finansowej najczęściej zastosowanie znajduje amortyzacja księgowa(bilansowa), która polega na przypisaniu ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środka trwałego lub WNiP do całego okresu ekonomicznej użyteczności tych aktywów. W rachunkowości zarządczej stosuję się również

© Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Uniwersytet Zielonogórski 2007