5973829533

Metoda radio-emiterów

Dotyczy tylko największych ziaren występujących w rumowisku rzek górskich to jest kamieni o średnicach co najmniej kilkunastocentymetrowych (Ergenzinger 1988). Do wnętrza każdego kamienia wprowadza się nadajnik radiowy, który emituje sygnał. Radio-kamienie wprowadza się do rzeki przy niskim stanie wody i podczas wezbrań można, dla każdego z nich określić początek i drogę ruchu, sposób poruszania się i prędkość. Każdy znaczony emiterem kamień może być zlokalizowany w jednym z trzech sposobów ustawienia anten:

-    stacjonarne anteny na brzegu rzeki „obserwują” ruch ziaren,

-    anteny ruchome poruszają się w ślad za emiterem,

-    antena przeszukująca dno rzeki po przejściu fali wezbrania.

Metoda radiowa wykorzystywana jest w badaniach sposobu poruszania się ziaren znaczonych i na jej podstawie można stwierdzić czy dane ziarno podlega rotacji czy też ślizga się. Metoda ta może być stosowana również w badaniach erozji i akumulacji rumowiska w danym korycie rzecznym.

Metoda radioizotopowa

Wielkością mierzoną i rejestrowaną przy zastosowaniu metody radioizotopowej jest natężenie promieniowania pochodzące od ziaren znaczonych, które na ogół łatwo można przeliczyć na intensywność transportu rumowiska ( Courtois 1970, Sauzay 1968).

Ziarna znaczone w tej metodzie są najczęściej izotopem gamma-promieniotwórczym, którego energia zapewnia wykrycie ziaren przez warstwę wody i rumowiska, to znaczy promieniowanie nie ulega całkowitej absorpcji; czas połowicznego rozpadu izotopu zapewnia możliwość przeprowadzenia pomiarów. Najczęściej stosuje się następujące izotopy: Sc-46, Ir-192, Ta-182. Natomiast dynamika dostawy zwietrzelin transportowanych w zawiesinie i główne źródła ich dostawy badane są przy wykorzystaniu radioizotopów Pb²¹⁰, Be⁷ Cs¹³⁷ (Froehlich i Walling 1992). Z ich pomocą można określać zmienność głównych źródeł dostawy w czasie wezbrania. Ze względu na różną głębokość penetracji Cs¹³⁷ i Be⁷ w głąb profilu glebowego wskaźnik stosunku Cs¹³⁷/Be⁷ umożliwia określenie źródeł dostawy związanych z liniową, „głęboką” erozją oraz powierzchniową „płytką” uruchamianą spływem powierzchniowym rozproszonym (Wallbrink i Murray 1993, 1996). W stosunku do szeroko stosowanych w geomorfologii fluwialnej i sedymentologii radioizotopów Cs¹³⁷ i Pb²¹⁰ charakteryzuje się on bardzo krótkim