Jeżeli wskaźnik ten przyjmuje wartość:
- 100%, to znaczy, że produkcja wykonana jest taka, jak zaplanowano,
- poniżej 100%, to znaczy, że produkcja wykonana jest mniejsza niż planowana i należy określić przyczyny takiego stanu rzeczy,
- powyżej 100% oznacza, że wykonano więcej niż zaplanowano.
Wskaźnik ten może być stosowany podczas analizy różnych zdarzeń gospodarczych np. planowana i wykonana sprzedaż, wydajność pracy, wynik finansowy itd. b - tego samego typu występujące w minionych okresach (porównanie w czasie) - pozwala to na ocenę dynamiki zjawisk gospodarczych, ocenę rozmiarów i tempa zmian wskaźników ekonomicznych. W metodzie tej, ważny jest wybór okresu w stosunku do którego przeprowadzamy porównanie (baza porównawcza) danych ocenianych.
Jeżeli wszystkie dane z okresu badanego porównujemy z dowolnym jednym okresem, to mamy do czynienia ze zwykłym porównaniem w czasie (przy stałej podstawie). Wykorzystujemy tutaj indeksy indywidualne o podstawie stałej, czyli:
I0i =— xl00
xo
gdzie:
xi - wielkości danego zjawiska w okresie badanym x0 - wielkość tego zjawiska w okresie podstawowym
Gdy dane z okresu badanego porównujemy z danymi z okresu bezpośrednio poprzedzającego to występuje łańcuchowe porównanie w czasie tzw. (przy podstawie zmiennej). Stosujemy tutaj indeksy indywidualne o podstawie zmiennej, czyli:
I* =— xl00
xi-i
gdzie:
xi.1 - wielkość obrazująca poziom badanego zjawiska w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres badany.
c - tego samego typu występujące w różnych firmach (porównanie w przestrzeni) -porównanie to pozwala stwierdzić, która firma ma lepsze wyniki ekonomiczne, lepszą pozycję na rynku itd.
d - zjawisk współzależnych - pozwala na porównanie zjawisk różnych, ale logicznie ze sobą powiązanych. Musimy jednak określić, które ze zjawisk jest wiodące, a które towarzyszące, np. produkcja (zjawisko wiodące), koszty(zjawisko towarzyszące). Często stosujemy tutaj metodę odchyleń względnych i bezwzględnych.
Chcąc porównać wskaźniki wartościowe dotyczące funkcjonowania firmy w różnych okresach (kwartały, lata itd.) należy wyeliminować wpływ inflacji. W toku dokonywanych korekt przeliczać można:
dane okresu (rok) poprzedniego, mnożąc je przez wskaźnik inflacji okresu (roku) bieżącego, dane okresu (rok) bieżącego, dzieląc je przez wskaźnik inflacji okresu (roku) bieżącego.
Metoda przyczynowa (kolejnych podstawień) - jest pogłębionym etapem badania wskaźników ekonomicznych, w których dąży się do ustalenia wpływu określonych czynników na powstawanie odchyleń. Służy ona do przeprowadzenia analizy szczegółowej badanego zjawiska w przypadku, gdy na ustalone odchylenie wpływa kilka czynników.
Określenie czynników, które oddziałują na kształtowanie się wskaźników ekonomicznych, następuje w drodze rozumowania logicznego, opartego na obserwacji faktycznego przebiegu procesów gospodarczych oraz znajomości ich treści ekonomicznych.
..Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
14