2
6. Zmienne
a) definicja: jeśli jakaś właściwość przyjmuje różne wartości - to jest to zmienna (w praktyce: każdy rodzaj danych zbieranych w badaniu)
b) zmienna:
• niezależna - czynnik, którym badacz manipuluje, celem określenia jego wpływu na zachowanie
• zależna - zachowania będące efektem wpływu zmiennej niezależnej, inaczej: przedmiot naszego badania (najlepiej jest gdy występuje 1 zależna)
zmienna niezależna
zmienna niezależna
uniwersalna * (niezależna)
zmienna zależna
WYNIK
zmienna zakłócająca okazjonalna ** (niezależna)
: występuję zawsze, np. błąd pomiaru występuję przypadkowo, np. złe samopoczucie
c) podział:
• ze względu na wielkość zbioru
o dychotomiczne (dwuwartościowe, np. odpowiedzi „tak” i „nie”) o wielowartościowe (odpowiedzi zamknięte lub otwarte) o wielowartościowe zdychotomizowane (sprowadzenie do 2 wartości)
• ze względu na charakter wartości
o zmienne ciągle - zawsze istnieje trzecia wartość pomiędzy dwoma (np. miedzy 2 a 3 jest 2,5)
o zmienne dyskretne - pomiędzy dwiema sąsiadującymi zmiennymi nie ma trzeciej wartości (np. w punktacji w skali Apgar pomiędzy 9 a 10 nie ma 9,5)
7. Wskaźniki - cecha, której zaobserwowanie pozwala określić, że zaszło zjawisko; to inaczej wszystko to, co możemy zaobserwować (np. ciśnienie, skurcze, które świadczą o zjawiskach (jak nadciśnienie, poród)
• wskaźnik to coś co da się zmierzyć (zaobserwować), zjawisko - nie
• wskaźniki trzeba w badaniu starannie dobrać
8. Hipoteza badawcza - przełożenie pytania badawczego na twierdzenie dot. możliwej lub oczekiwanej relacji między co najmniej dwiema zmiennymi (zmienną niezależną i zmienną zależną); cechy:
• musi być nowatorska i ogólna
• musi być jednoznaczna pojęciowo
• musi być niesprzeczna wewnętrznie
• musi być sprawdzalna empirycznie
• musi mieć charakter prawidłowości
• musi mieć moc wyjaśniającą