18 Agnieszka Szaniawska
środków. Tylko w 2013 r. rozpatrzono wnioski 16 banków spółdzielczych, które dotyczyły udzielania pożyczek na finansowanie planowanych wydatków niezwiązanych z procesem łączeniowym oraz na zakup akcji banków zrzeszających w łącznej kwocie 29 650,1 tys. zł. Podjęto decyzje o udzieleniu pomocy wszystkim wnioskodawcom w łącznej kwocie 29 587,0 tys. zł. Wielkość środków pomocowych dostępnych w obu rundach aplikacyjnych wyniosła łącznie 37 510,2 tys. zł [Celiński, 2014, s. 45]. Z danych dotyczących struktury pożyczek udzielonych w 2013 r. (tabela 3) wynika, że BFG na zakup akcji banków zrzeszających przeznaczył blisko 80% udzielonych pożyczek.
Tabela 3. Wartość i struktura pożyczek udzielonych w 2013 r. z FRBS (stan na 31 grudnia 2013 r.)
Wyszczególnienie |
Wartość (tys. zł) |
Udział (%) |
Planowane wydatki o charakterze inwestycyjnym |
105 383,03 |
21,3 |
Zakup akcji banków zrzeszających |
389 372,97 |
78,7 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: BFG (2014), Raport Roczny Bankowego Funduszu Gwarancyjnego za rok 2013, Warszawa, s. 46.
Ciekawe zestawienie prezentuje również tabela 4, w której została wyszczególniona liczba deponentów oraz wielkość środków finansowych przeznaczonych na wypłaty gwarancyjne od początku funkcjonowania BFG.
W całym analizowanym okresie na wypłaty gwarancyjne Fundusz przeznaczył kwotę 814,4 min zł, z czego 626,1 min zł pochodziło z funduszy ochrony środków gwarantowanych. Wypłat sum gwarantowanych dokonano na rzecz ponad 318,8 tys. deponentów. Największe wypłaty miały miejsce w 2000 r.1, ale nawet wtedy wykorzystanie FOŚG nie przekroczyło 50%. Od 2001 r. gwarantowanie depozytów straciło na znaczeniu. W swojej działalności Bankowy Fundusz Gwarancyjny nastawił się przede wszystkim na zapobieganie upadłościom banków w drodze udzielania im pomocy finansowej. W związku z tym wypłaty gwarancyjne miały miejsce dopiero w 2014 r., a realizowane były na rzecz klientów upadłych SKOK-ów, których depozyty również objęte są gwarancjami BFG.
Banki w Polsce, które są objęte systemem gwarantowania, doznają podwójnego obciążenia z tego tytułu. Mają obowiązek odprowadzania do Funduszu opłaty rocznej (ma charakter bezzwrotny) oraz opłaty ostroż-nościowej2. Kolejny rodzaj obciążeń wiąże się dla banków z koniecznością lokowania aktywów będących pokryciem funduszu ochrony środków gwarantowanych (funduszu uśpionego) w skarbowe papiery wartościowe,
Nastąpiła wówczas upadłość Banku Staropolskiego SA w Poznaniu.
Obciążenia ostrożnościowe dotyczą również SKOK-ów.