6878601358

czas zakupów w sklepie Wokulskiego. Do licytowania kamienicy wynajmuje lichego, ubogiego adwokata, którego spodnie ^Hsą na kolanach tak wytłoczone, jak gdyby ich właściciel zamiast bronić swych klientów, nieustannie oświadczał się bogini Temidzie”. Uniesienie Wokulskiego podczas spaceru z Izabelą przybliżają poetyzmy w "przyrównaniach": "Liście drzew chwiały się tak delikatnie, jakby poruszał je nie ma-terialny podmuch, ale cicho prześlizgujące się promienie światła”. Ten typ porównań obługuje zwykle informacje z zakresu percepcji wizualnej: "włos jakby najeżony gniewem", "co kilka minut poruseał krtanią w taki sposób, jakby coś przełykał z trudnością". Nieraz są zwykłym eufemizmem i obrazowo przedstawiają treść dostatecznie jasną dla czytelnika: "rozległo się kilka tępych uderzeń, jakby ktoś pochwycił kogoś drugiego za głowę i uderzał nią o ścianę", "z włosami ułożonymi w taki wicherek, jakby mu dopiero co wyjęto z nich rękę". Te komiczne porównania pokazują dysproporcję między wykwintem form wobec klienta a praktykami stosowanymi względem pracowników stajni. Z teoretycznoliterackiego punktu widzenia ważniejsze jest to, że poprzez takie konstrukcje narrator może informować o wydarzeniach, których świadkiem nie był. Lojalnie przestrzega punktu widzenia, niemniej jest to kamuflaż narracji wszechwiedzącej.

Ciekawsze są sytuacje, gdy porównania z tej grupy wprowadzają w świat przeżyć i doznań. Zmysłowa konkretność obrazu w członie porównującym, jego sensualizm - są bardzo sugestywne. Autorowi wyraźnie chodzi o to, by czytelnik odczuł i przeżył daną sytuację. Zapytany przez Ochockiego o to, kiedy zaniechał badań przyrodniczych, "Wokulski poczuł jakby uderzenie toporem w głowę". To pytanie przypomina mu wszak, że w pogoni za miłością zdradził młodzieńczą fascynację nauką. Izabela, uprzytomniwszy sobie hańbiącą sytuację, kiedy pracodawca zadłuża się u własnego lokaja, a zamożny obywatel korzysta z jałmużny tuszowanej pozorami wygranej w karty.

90