Zgromadzone materiały dotyczące podejmowania pracy w zawodzia nauczycielskim przez absolwentów kierunków nauczycielskich w uniwersytetach oraz przez absolwentów WSP, znajdujące się w zainteresowanych resortach dostarczają zaskakujących informacji. Wynika z nich — jak to już wspomniano — że zaledwie około 40% absolwentów kierunków nauczycielskich w uniwersytetach podejmowało pracę w placówkach oświatowych. Problem ten szerzej przedstawiony został w rozdziale dot. uniwersytetów. W tym miejscu przykładowo można wymienić, że w latach 1951-1963 z liczby 26 346 absolwentów tych kierunków tylko 13,2% podjęło pracę w szkołach podstawowych (tj. 3 489 osób), 18,5% w liceach ogólnokształcących (tj. 4 869 osób), 13,5% w innych szkołach. Natomiast w tym okresie spośród 6 624 absolwentów WSP pracę podjęli wszyscy: 24,6% w szkołach podstawowych, 49,7% w liceach ogólnokształcących, pozostali w innych typach szkół.
Wracając do wątku podstawowego, zauważyć trzeba, że pięcioletnie studia magisterskie początkowo obejmowały studentów ośmiu kierunków studiów, później powołano nowe kierunki: pedagogikę, wychowanie techniczne, elektrotechnikę, mechanikę i kierunek ogólnozawodowy. Od roku 1968/69 zaczęła się zmniejszać ilość studiujących. Głównie wynika to z faktu likwidacji WSP w Katowicach, przekształconej w Uniwersytet Śląski, a następnie z przekształcenia w uniwersytet WSP w Gdańsku. Zmniejszenie się liczby studentów od 1969/70 pozostawało w związku z wprowadzeniem rekrutacji na trzyletnie studia zawodowe.
Rok akad. 1973/74 otworzył nowy etap w kształceniu kandydatów na nauczycieli. Powstały trzy dalsze wyższe szkoły pedagogiczne: w Kielcach, Szczecinie i Zielonej Górze. Sześć WSP rozpoczęło edukację studentów na jednolitych studiach magisterskich z czteroletnim okresem nauczania. Na pierwszy rok studiów przyjęto 3 706 osób na dwanaście kierunków studiów: filologię polską, filologię rosyjską, historię, pedagogikę, pedagogikę specjalną, matematykę, fizykę, chemię, biologię, geografię, wychowanie techniczne, administrację. W roku następnym przekształcono sześć dalszych WSN w wyższe szkoły pedagogiczne (Bydgoszcz, Częstochowa, Olsztyn, Słupsk, Siedlce, Warszawa) i uruchomiono dalsze dwa kierunki studiów: bibliotekoznawstwo i wychowanie muzyczne. Liczba młodzieży studiującej na czternastu kierunkach wynosiła już 12 855 na I i II roku. Rok akad. 1975/76 przyniósł dalszy wzrost liczby studentów oraz otwarcie nowych kierunków studiów.
Równolegle z jednolitymi czteroletnimi studiami magisterskimi funkcjonowały jeszcze dwuletnie studia magisterskie przeznaczone dla absolwentów WSN. W roku akad. 1972/73 kształciło się łącznie na tych studiach 305 osób. W latach następnych ilość ich stale wzrastała, by np. w roku akad. 1975/76 osiągnąć liczbę 2 826 studentów. W latach 1973-1976 ukończyło dwuletnie studia magisterskie 3 970 osób.
W czasie od 1946/47 do 1975/76 wyższe szkoły pedagogiczne na studia dzienne przyjęły łącznie 50 041 osób. Z tej liczby wykształciły 34 475 absol-
17 - Pr. Monogr. WSP Kraków Nr LVII 257